ـعفونت پروتز زانو یکی از مشکلات جدی و پیچیده‌ای است که ممکن است پس از جراحی تعویض زانو به وجود آید. این عارضه، اگرچه نسبتاً نادر، اما باعث مشکلات جدی می‌شود و می‌تواند برای بیماران و پزشکان چالش‌های زیادی را بوجود آورد. درمان عفونت پروتز، عملیاتی پیچیده محسوب می‌شود که نیازمند رویکردهای چندگانه از جمله درمان دارویی، جراحی و مراقبت مشترک جراح و بیمار است.
در این مقاله از شفاکاران، به بررسی متدهای پیشگیری و درمان عفونت پروتز زانو می‌پردازیم؛ چراکه با درک عمیق‌تر از این مسئله و داشتن اطلاعات کامل درباره روش‌های پیشگیری و درمان، می‌توانیم به بهبودی و ارتقا کیفیت زندگی بیماران کمک کنیم و خطرات مرتبط با عفونت پروتز زانو را کاهش دهیم.
عفونت پروتز زانو چیست؟
عفونت پروتز زانو یک وضعیت پاتولوژیک است که پس از جراحی تعویض مفصل زانو ایجاد می‌شود. در این عمل پروتز، مفصل زانو با ایمپلنت‌های فلزی و پلی اتیلن جایگزین می‌شود. اما ایمپلنت‌ها به دلیل ماهیت خارجی خود به اندازه مفاصل توسط سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل میکروبی مورد حمایت قرار نمی‌گیرند که باعث می‌شود میکروب‌ها به آنها متصل شده و عفونت پروتز زانو را ایجاد کنند.
عفونت بعد از جراحی پروتز زانو در دو درصد (۲%) از کل پروتزهای زانو دیده می‌شود و بدترین عارضه جراحی پروتز است. عفونت می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی مانند انواع درد زانو ، تورم و حتی نیاز به جراحی دوباره یا تعویض پروتز شود.
بیشتر بخوانید: پروتز مفصل زانو
انواع عفونت در پروتز :
عفونت پروتز زانو بر اساس شدت عفونت به دو دسته اصلی تقسیم شود:
- عفونت سطحی: این نوع عفونت در پوست و بافت‌های اطراف پروتز زانو رخ می‌دهد و به عنوان عفونت سطحی شناخته می‌شود.
- عفونت داخل مفصلی: در این نوع عفونت، میکروب‌ها به مفصل زانو نفوذ کرده و عفونت داخلی را ایجاد می‌کنند. این نوع عفونت جدی‌تر است و نیاز به درمان جراحی دارد.
علاوه بر این، عفونت پروتز بر اساس زمان توسعه آن نیز می‌تواند به دو دسته تقسیم شود:
- عفونت حاد: که قبل از پایان هفته سوم پس از جراحی رخ می‌دهد.
- عفونت مزمن: که بعد از گذشت مدت زمانی از جراحی (معمولاً بعد از هفته‌های سوم) ایجاد می‌شود و معمولاً درمان آن مشکل‌تر است و زمان بیشتری را می‌طلبد.
دلایل عفونت پروتز زانو
باکتری‌ها از شایع‌ترین دلایل عفونت پروتز زانو هستند. باکتری‌ها به طور طبیعی در فلور بدن فرد یافت می‌شوند و گاها در افراد با سیستم ایمنی ضعیف حین جراحی به زانو منتقل می‌شوند.
علاوه براین، اگر بیمار دارای پروتز زانو دارای عفونت دندان، مجاری ادراری، پوست یا دستگاه تنفسی باشد، میکروب‌های این نواحی می توانند از طریق خون به پروتز منتقل شوند.
همچنین عفونت ممکن است در طی جراحی تعویض مفصل زانو رخ دهد. به همین دلیل، تمیزی اتاق عمل بیمارستانی که در آن جراحی انجام می شود، تجربه تیم جراحی و دقت در مراقبت از زخم و پانسمان از عوامل بسیار مهم هستند.
برای پیشگیری از ابتلا به عفونت پروتز در دوره بعد از جراحی تعویض مفصل زانو نیز فرد باید مراقب وضعیت سلامت عمومی خود باشد اجازه ندهد که درهیچ قسمتی از بدنش عفونت درمان نشده وجود داشته باشد.
بیشتر بدانید: تجربه بیماران تعویض مفصل
علائم عفونـت پروتز د رمحل زانو
عفونت پروتز ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد که معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:
- درد: درد ممکن است به طور مداوم یا با تغییرات در وضعیت جسمی و فعالیت‌های روزمره افزایش یابد. این درد ممکن است در محدوده مفصل زانو یا در اطراف آن احساس شود و معمولاً به صورت یک درد مزمن ظاهر می‌شود.
- تورم و قرمزی: در اطراف منطقه پروتز شده زانو ممکن است تورم و قرمزی مشاهده شو. این علائم معمولاً نشانه‌های التهاب و واکنش بدن به حضور میکروب‌ها هستند.
- افزایش دما: عفونت‌های شدید ممکن است با افزایش دمای بدن همراه باشند. افزایش دما به عنوان یک علامت عمومی از وجود عفونت در بدن تلقی می‌شود.
- ترشحات: در موارد شدیدتر، ممکن است ترشحات مایع اطراف پروتز زانو مشاهده شود. این ترشحات معمولاً نشانه‌ای از وجود عفونت و یا ترشح مایع تشکیل شده در نتیجه توسعه عفونت است.
- حدودیت در حرکت: عفونت پروتز زانو می‌تواند منجر به محدودیت در حرکت و عملکرد مفصلی شود. این محدودیت ممکن است به دلیل درد، تورم و التهاب در منطقه پروتز ایجاد شده باشد.
شناختن و تشخیص زودهنگام این علائم می‌تواند کمک کند تا عفونت پروتز زانو سریع‌تر تشخیص داده شود و درمان مناسب به موقع انجام شود.
درمان عفونت؛ رهکارهای دارویی و مراقبتی
درمان عفونت پروتز زانو بسته به شدت و نوع عفونت متفاوت است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
۱. درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها:
درمان عفونـت پروتز زانو با استفاده از آنتی‌بیوتیک برای عفونت مفصل زانو معمولاً به صورت مراحله‌ای انجام می‌شود. در ابتدا، پزشک بر اساس نوع باکتری و حساسیت آن به آنتی‌بیوتیک، داروی مناسب را تجویز می‌کند. معمولاً آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند ونکومایسین (Vancomycin) و سفتریاکسون (Ceftriaxone) برای پوشش داد‌ن گستره وسیعی از باکتری‌های دخیل در عفونت‌های پروتز زانو ، تجویز می‌شوند. در بعضی موارد، ممکن است تنها یک آنتی‌بیوتیک کافی نباشد و نیاز به ترکیبی از داروها باشد. مدت زمان درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می‌تواند متفاوت باشد و معمولاً بستـه به شدت و نوع عفونت، حدود ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد.
همچنین، در طول درمان با آنتی‌بیوتیک، پزشک نمونه خون یا مایع مفصلی را برای تست اثرگذاری آنتی‌بیوتیک می‌‌گیرد تا اطمینان حاصل کند که عفونت به درستی کنترل شده است و داروی تجویز شده موثر است. همچنین، برخی از بیماران ممکن است نیاز به تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها به طور مستقیم به مفصل داشته باشند، که این موارد معمولاً توسط پزشک در مراکز درمانی انجام می‌شود.
در نهایت، برای اطمینان از خاتمه موفقیت‌آمیز درمان، پزشک پس از پایان درمان، پیگیری‌های لازم را انجام خواهد داد تا مشاهده کند که آیا علائم عفونت کاملاً برطرف شده‌اند یا خیر.
بیشتر بخوانید: تعویض مفصل زانو
۲. درمان عفونت بواسطه جراحی:
جراحی برای درمان عفونت پروتز زانو معمولاً در مواردی که عفونت شدید است و با درمان دارویی کنترل نمی‌شود و یا درموارد عفونت مزمن و عمیق استفاده می‌شود. جراحی برای درمان عفونت می‌تواند شامل چندین مرحله باشد:
۱. تخلیه عفونت: در این مرحله، پزشک زخم جراحی را باز کرده و مایعات و بافت‌های التهابی را تخلیه می‌کند. این اقدام به تمیز کردن منطقه از باکتری‌ها و مواد زائد کمک می‌کند و می‌تواند به تسریع فرآیند بهبودی کمک کند.
۲. تعویض پروتز: در بعضی موارد، پروتز زانوی عفونی باید جایگزین شود. پس از تخلیه عفونت، پزشک پروتز قدیمی را برداشته و یک پروتز جدید را جایگزین می‌کند. این عملیات به همراه شستشو و پاکسازی دقیق منطقه انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که هیچ باکتری‌ای باقی نمانده است.
۳. پاکسازی بافت‌های آلوده: در موارد شدید، ممکن است عفونت عمقی باشد و پویایی بافت‌های مفصلی و استخوانی آسیب دیده باشد. در این صورت، پزشک نیاز به پاکسازی و حذف بافت‌های آلوده و تخریب شده خواهد داشت تا بتواند جلوی گسترش عفونت گرفت را بگیرد.
۴. درمان همزمان با آنتی‌بیوتیک: پس از جراحی، عموماً آنتی‌بیوتیک‌های صورت موضعی یا خوراکی تجویز می‌شوند تا از گسترش مجدد عفونت جلوگیری شود و به تکمیل روند درمان عفونت کمک کنند.
به طور کلی، جراحی برای درمان عفونـت پروتز زانو گزینه نهایی برای درمان عفونـت پروتز زانو است و گرفتـن تصمیم در مورد انجام آن نیازمند ارزیابی دقیق پزشک است.
بیشتر بخوانید: خشکی بعد از عمل تعویض مفصل
راه‌های پیشگیری از عفونـت پروتز زانو
برای پیشگیری از عفونت پروتز زانو، باید اقدامات احتیاطی زیر را قبل و بعد از جراحی رعایت کرد:
- انجام جراحی توسط تیم مجرب: اطمینان حاصل کنید که جراحی توسط یک تیم جراحی مجرب در بیمارستانی تمیز و بهداشتی انجام می‌شود که قوانین بهداشتی را رعایت می‌کند. این کمک می‌کند تا خطر عفونت در زمان جراحی کاهش یابد.
- تأکید بر عدم وجود عفونت قبل از جراحی: قبل از جراحی، اطمینان حاصل شود که هیچ نشانه‌ای از عفونت در هیچ قسمتی از بدن، مانند دندان، پوست، مجاری ادراری و تنفسی وجود ندارد. این اقدام به جلوگیری از انتشار عفونت از قسمت‌های دیگر بدن در منطقه جراحی کمک می‌کند.
- استفاده از پانسمان استریل پس از جراحی: پس از جراحی، پانسمان باید به صورت استریل و با رعایت قواعد بهداشتی انجام شود. این کمک می‌کند تا منطقه جراحی تمیز و در امان باشد و خطر عفونت کاهش یابد.
- محدود کردن تعداد ملاقات کنندگان و همراهان: اجازه ندهید تعداد زیادی از ملاقات کنندگان و همراهان به اتاق بیمار جراحی شده وارد شوند. این کمک می‌کند تا خطر ورود باکتری‌ها و عفونت از بیرون کاهش یابد.
- کنترل قند خون و هموگلوبین: قبل از جراحی باید چک شود که قند خون تحت کنترل و متعادل باشد (مقدار HbA1C باید کمتر از ۷.۵) و مقدار هموگلوبین بیش از ۱۰ باشد.
- استفاده از صابون کلرهگزیدین: قبل از جراحی، می‌توانید از صابون حاوی کلرهگزیدین برای دوش گرفـتن استفاده کنید. این کمک می‌کند تا باکتری‌ها و میکروب‌ها از پوست شما کاملاً پاک شوند و خطر عفونت کاهش یابد.
با رعایت این اقدامات احتیاطی، می‌توانید خطر عفونـت پروتز زانو را کاهش دهید و فرآیند بهبودی پس از جراحی را بهبود بخشید.
سوالات متداول در مورد درمان عفونت پروتز زانو:
۱. چند روش درمانی برای عفونت پروتز وجود دارد؟
روش‌های درمانی برای عفونت پروتز زانو شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، جراحی برای تخلیه عفونت و تعویض پروتز زانو است.
۲. آیا درمان پروتز زانو با آنتی‌بیوتیک‌ها موثر است؟
بله، در بسیاری از موارد، درمان عفون«ت پروتز زانو با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها موثر است، اما در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی هم داشته باشد.
۳. چگونه می‌توان از عفونت پروتز زانو بعد از جراحی جلوگیری کرد؟
جلوگیری از عفونت پروتز زانو شامل رعایت تمیزی و بهداشت در زمان جراحی، مراقبت مناسب از بیمار پس از جراحی و کنترل عوامل خطری مانند دیابت و ضعف سیستم ایمنی است.
۴. آیا جراحی برای درمان عفونـت ضروری است؟
بله، در برخی از موارد، جراحی برای تخلیه عفونت و تعویض پروتز زانو ضروری است، به ویژه در مواردی که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها به تنهایی موثر نیست.
۵. آیا تعویض پروتز زانو ممکن است برای درمان عفونت مورد نیاز باشد؟
بله، در برخی از موارد، تعویض پروتز زانو ممکن است برای درمان عفونـت پروتز زانو لازم باشد، به خصوص اگر عفونت باعث آسیب جدی به پروتز شود.
این ها مواردی بود که ممکن است بسیاری از افراد با آنها روبرو شوند. با مطالعه مقالات سایت شفاکاران و دریافت اطلاعات کافی و درک صحیح از روش‌های درمانی، می‌توان به بهبودی و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کرد.