علائم سیاتیک با توجه به علت و محل آسیب در این عصب متفاوت هستند. این رشته، بزرگ‌ترین عصب موجود در بدن است که از انتهای ستون فقرات تا انگشتان پاها ادامه دارد. فشار، آسیب و هر گونه عارضه دیگری در این عصب باعث می‌شوند که علائم سیاتیک به صورت ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود.
درد سیاتیک در مواردی به قدری شدید است که باعث ناتوانی در حرکت بیمار خواهد شد. از دیگر علائم آن می‌توان به بی‌حسی پا، احساس سوزن سوزن شدن و درد تیر مانند اشاره کرد. در این مطلب از مجله علمی و پزشکی شفاکاران به بررسی علائم سیاتیک خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
سیاتیک چیست و چه علائمی دارد؟
این عصب از نخاع شروع می‌شود، از انتهای کمر و باسن می‌گذرد و سپس به پایین هر پا منشعب خواهد شد. این طولانی‌ترین عصب بدن و یکی از مهم‌ترین آن‌هاست؛ زیرا تاثیر مستقیم بر توانایی برای کنترل و احساس پاها دارد. وقتی این عصب تحریک شود، درد تجربه می‌شود که با نام درد و علائم سیاتیک کمر یا پا مشهور است.
باید اشاره کنیم که آسیب واقعی به عصب سیاتیک در واقع نادر است؛ اما اصطلاح سیاتیک معمولا برای توصیف هر دردی که از کمر منشا می‌گیرد و به پایین ساق پا می‌رسد استفاده می‌شود. البته اولین علائم آرتروز نیز با چنین احساسی همراه است. چیزی که در این درد مشترک است، آسیب (تحریک، التهاب، نیشگون گرفتن یا فشرده شدن) یک عصب در قسمت پایین کمر است.
درد و علائم رگ سیاتیک از خفیف تا شدید متغیر هستند و این موضوع به شدت آسیب ایجاد شده در این ناحیه بستگی دارد. در ادامه بیشتر با علائم اصلی سیاتیک آشنا خواهیم شد.
درد سیاتیک چگونه نمایان می‌شود؟
سیاتیک براساس طول مدت علائم و اینکه یک یا هر دو پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
| حاد | علائم سیاتیک حاد به مدت ۴ تا ۸ هفته طول می‌کشند و امکان دارد که بیمار بتواند درد خود را مدیریت کند و نیاز به درمان پزشکی نداشته باشد. |
| مزمن | در حالت مزمن به صورت درد مداوم ایجاد می‌شوند و احتمال دارد که بیش از ۸ هفته طول بکشند و معمولا با خود مدیریتی فروکش نمی‌کنند. بنابراین به درمان جراحی یا غیرجراحی نیاز دارند. |
| متناوب | متناوب نوعی درد عصب سیاتیک است که هر دو پا را به طور متناوب تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع سیاتیک نادر است و ناشی از مشکلات دژنراتیو در مفصل ساکروایلیاک است. |
| دو طرفه | در این حالت درد در هر دو پا با هم رخ می‌دهد. این نوع سیاتیک نادر است و به دلیل تغییرات دژنراتیو در مهره‌ها یا دیسک در چندین سطح ستون فقرات، یا به دلیل شرایط جدی مانند سندروم دم اسبی رخ می‌دهد. |
بیماری سیاتیک و عوامل فشار بر عصب سیاتیک
سیاتیک در اثر بیماری‌های مختلفی در ستون فقرات ایجاد می‌شود که همگی آنها با ایجاد فشار، نیشگون گرفتن یا آسیب باعث بروز علائم درد سیاتیک خواهند شد. از بیماری‌هایی که باعث سیاتیک می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرتروز در ستون فقرات
- وجود تومور در عصب سیاتیک
- فتق دیسک یا شکستگی دیسک
- تنگی کانال نخاعی
- اسپوندیلولیستزیس
- سندروم پیریفورمیس
- تروما در ستون فقرات و عصب سیاتیک
این بیماری‌ها از جمله شایع‌ترین علل ایجادکننده سیاتیک هستند.
بیشتر بخوانید: ماساژ کف پا برای درمان سیاتیک
علائم سیاتیک لگن، کمر یا پا چیست؟
درد خفیف تا شدید در هر نقطه‌ای از مسیر عصب سیاتیک تجربه خواهد شد؛ یعنی از پایین کمر، باسن، ران، زانو و حتی گاهی تا انگشتان پا. همچنین این درد باعث ضعف عضلانی می‌شود. از دیگر علائم سیاتیک خفیف تا شدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد در قسمت پایین کمر تا پاها
- احساس سوزن سوزن شدن در این نواحی
- بی‌حسی در ساق پا
- احساس ضعف در پاها
- حس ناخوشایند در ساق پا و انگشتان پا
نشانه‌های درد سیاتیک با چه حسی همراه است؟
افراد درد سیاتیک را بسته به علت آن به روش‌های مختلفی توصیف می‌کنند. به عنوان مثال برخی از افراد درد را به صورت درد تیز، تیراندازی یا تکان‌های درد بیان می‌کنند. دیگران این درد را به عنوان حس سوزن سوزن شدن، الکتریکی یا خنجر زدن توصیف خواهند کرد.
درد ممکن است دائمی باشد یا بیاید و برود. همچنین درد معمولا در ساق پا در مقایسه با قسمت پایین کمر شدیدتر است. در مواردی که بیمار برای مدت طولانی بشیند یا بایستد، زمانی که می‌ایستد و بالاتنه خود را می‌چرخاند، امکان دارد که درد بدتر شود. همچنین حرکات اجباری و ناگهانی مانند سرفه یا عطسه درد را بدتر خواهند کرد.
علائم سیاتیک پای چپ یا راست با توجه به محل آسیب
آسیب در قسمت‌های مختلف عصب سیاتیک باعث بروز علائم متفاوتی خواهد شد. به طور معمول علائم سیاتیک کمر زمانی رخ می‌دهد که ریشه‌های عصبی L4، L5 یا S1 تحت تاثیر قرار گرفته باشند. در ادامه با علائم مختلف در این قسمت‌ها آشنا خواهیم شد:
| ناشی از ریشه عصب L4 | درد در لگن، ران و نواحی داخلی زانو و ساق پا
بی حس در قسمت داخلی ساق پا ضعف در عضلات ران که به جمع شدن پاها کمک می‌کند از دست دادن رفلکس تاندون در زانو (کاهش رفلکس حرکتی زانو)
|
| سیاتیک ناشی از ریشه عصب L5 | درد در باسن و قسمت خارجی (جانبی) ران و ساق پا
از دست دادن حس در ناحیه پوست بین و بالای انگشت شست پا و انگشت دوم ضعف در عضلات باسن و ساق پا مشکل در حرکت دادن مچ پا و بلند کردن انگشت شست پا به سمت بالا
|
| درد از ریشه عصب S1 سیاتیک کلاسیک نامید‌ه می‌شود | درد در باسن، پشت ساق پا و کنار پا
از دست دادن حس در قسمت بیرونی پا شامل انگشتان سوم، چهارم و پنجم مشکل در بلند کردن پاشنه از روی زمین یا راه رفتـن روی نوک پا ضعف در عضلات باسن و پا عدم رفلکس تاندون در مچ پا (کاهش رفلکس حرکتی مچ پا)
|
درد سیاتیک بیشتر زمانی رخ می‌دهد که ریشه‌های عصبی به دلیل یک بیماری التهابی مانند فتق دیسک یا اسپاسم عضلات لگن تحریک شوند. اگر عصب تحت فشار قرار گیرد، علائم معمولا شدید هستند و در نتیجه ضعف مشخص و از دست دادن عملکرد در پا ایجاد می‌شوند.
علائم سیاتیک گردن چیست؟
فشرده شدن عصب های ناحیه گردن نیز باعث ایجاد درد خواهد شد. این حالت زمانی پدید می آید که ریشه های عصبی از محل خروجشان آسیب می بینند. این فشره شدن در محل گردن مقارن با بیماری رادیکولوپانی نیز رخ می دهد. سیاتیک گردن با ضعف، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در ناحیه گردن همراه است.
نشانه‌های سیاتیک در بارداری
دلیل اصلی سیاتیک در دوران بار داری این است که همانطور که هورمون ریلکسین در بدن یک فرد باردار ساختــه می‌شود، رباط ها شروع به شل شدن می‌کنند تا برای تولد آماد‌‌ه شوند. در نتیجه، مرکز ثقل بدن شما جابه‌جا می‌شود که می‌تواند باعث گیرکرد‌ن عصب شود. سیاتیک در دوران بارداری با این نشانه‌ها ظاهر می‌شود:
- علائم درد سیاتیک در بارداری
- درد گاه به گاه یا مداوم در یک طرف باسن یا ساق پا.
- در امتداد مسیر عصب سیاتیک، از باسن به پایین پشت ران و تا پا.
- سوزش.
- بی حسی، سوزن سوزن، یا ضعف در ساق یا پای آسیب دید‌ه.
بیشتر بدانید: پیاده روی برای سیاتیک و دیسک کمر
درد سیاتیک چقدر طول می‌کشد؟
با توجه به زمان و استراحت کافی، این وضعیت معمولاً خود به خود بهبود می یابد. تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران مبتلا به سیاتیک با گذشت زمان (معمولاً طی چند هفته) بدون جراحی بهبود می یابند. درمان غیرجراحی بر کمک به مدیریت درد بدون استفاده طولانی مدت از داروها متمرکز است. استفاده از گرما یا سرما ملایم ممکن است به تسکین عضلات دردناک کمک کند و داروهای غیراستروئیدی و ضد التهابی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا شل کننده های عضلانی ممکن است توصیه شود.
پزشک شما همچنین ممکن است یک داروی کورتیزون مانند را به ناحیه ستون فقرات تزریق کند تا تسکین کوتاه مدتی ایجاد کند.
سوالات متداول در مورد علائم سیاتیک
علائم سیاتیک پای چپ چیست؟
پای راست و چپ با هم فرقی ندارند. نشانه‌ها براساس محل، شدت و نوع آسیب ایجاد شده در عصب سیاتیک از خفیف تا شدید متغیر هستند. برای آشنایی با این علائم مختلف این مطلب را بخوانید.
آیا علائم دیسک کمر و سیاتیک یکسان هستند؟
در بیشتر موارد بعد از آسیب به دیسک کمر، سیاتیک ایجاد شده و علائم آن بروز می‌کنند. پس نمی‌توان گفت که علائم یکسانی دارند؛ بلکه مشکل در دیسک کمر از عوامل ایجادکننده سیاتیک است.
بهترین راه برای تسکین سیاتیک چیست؟
چند بار در روز یک بستـه سرد را تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه دردناک قرار دهید. از یک کیسه یخ یا یک بسـته نخود فرنگی یخ زد‌ه که در یک حوله تمیز پیچید‌ه شده استفاده کنید. پس از ۲ تا ۳ روز، گرما را به نواحی آسیب دید‌ه اعمال کنید.
با سایت فروشگاه اینترنتی شفاکاران، دردها را آگاهانه درمان کنید.