مینیسک زانو غضروف سخت و محکمی است که استخوان ساق و ران پا را به هم وصل میکند. این غضروف به‌عنوان ضربه‌گیر عمل کرده و نقش مهمی در ساختار زانو دارد. مینیسک بالشتک‌های بافت هم‌بند است که در ثبات بدن هم نقش مهمی دارد. تقریبا حدود ۲۵% از آسیب‌های مربوط به زانو را باید به مینیسک زانو مرتبط دانست. برخی حرکات ناگهانی مانند چرخیدن روی زانو موجب پارگی منیسک و در نهایت به رگ‌به‌رگ شدن عضلات منتهی می‌گردد.
اگر پارگی مینیسک خفیف باشد در قدم اول پزشک زانوبند را به به بیمار توصیه خواهد کرد که در بین آنها زانوبند زاپیامکس فوق‌العاده است. اما گاهی برای بهبود پارگی منیسک باید سراغ جراحی رفت. این مقاله از سایت تجهیزات پزشکی شفاکاران اطلاعاتی جامعی درباره مینیسک زانو در خود دارد که به کمک متخصصین با تجربه گرداوری شده تا بیماران با ابعاد پارگی مینیسک و درمان آن آشنا شوند.
مینیسک زانو چیست و ساختار آن را بشناسید
مینیسک‌ها نیز مثل بسیاری از غضروف‌ها بدون رگ و عصب هستند. یعنی بدن قادر نیست به آنها هیچ دستوری بدهد و قابل ترمیم نیستند، چرا که هیچ نوع رگ خونی برای تغذیه به آنها وارد نمی‌شود. البته خارجی‌ترین بخش مینیسک داخلی از حمایت رگ‌های خونی بهره می‌برد. مینیسک زانو اعم از داخلی و خارجی، از بافت‌های مرکبی شامل کلاژن و الاستین ساختـه شدهاند. مینیسک‌ها شبیه به علامت بی‌نهایت (∞) است که در داخل زانو قرار دارد و نقش حفاظ فشار و استحکام را به عهده دارد.
نکته‌ای که به یک ابهام ذهنی بدل شده است اینکه ساختار بافتی مینیسک‌ها و بدون رگ و عصب بودن آن، عملاً باعث ایجاد مشکل می‌شود. چون وقتی پاره می‌شوند، هیچ راهی برای تغذیه و حمایت و ارسال ترکیبات لازم برای بازسازی آنها وجود ندارد. در نتیجه باید گفت که مینیسکی که پاره می‌شود، دیگر به صورت خود به خودی و توسط بدن قابل درمان نیست.
آسیب به مینیسک زانو چه مشکلاتی را به وجود می‌آورد؟
کار مینیسک این است که به عنوان یک لایه محافظ و ضربه‌گیر و در واقع مثل یک بالش میان استخوان تیبیا (استخوان ساق پا) از پایین و استخوان فمور (استخوان ران) از بالا، قرار بگیرد. مینیسک با میانجی گری بین این دو استخوان قادر خواهد بود، وزنی که به مفصل زانو وارد می‌شود را به خوبی توزیع کند. به علاوه به خاطر وجود همین مینیسک قادر است دامنه حرکتی زیادی داشته باشد.
شایان ذکر است به دلیل شکل خاص مینیسک، این عضو قابلیت جذب فشار را دارد و از صدمات احتمالی زانو جلوگیری خواهد کرد چون نقش محافظتی برای زانو به عهده دارد.
پارگی مینیسک زانو چیست و چرا پارگی به وجود می‌آید؟
یکی از رایج‌ترین مشکلات و اختلالاتی که برای زانو پیش می‌آید پارگی مینیسک زانو است. این عارضه همانند بسیاری از آسیب‌های زانو، میتواند دردناک و ناتوان کننده باشد. هر گونه فعالیتی که موجب چرخش شدید و ناگهانی زانو شود باعث شود بخصوص زمانی که تمام وزن شخص روی آن قرار داده می‌شود، میتواند منجر به پارگی مینیسک شود. طبق آمار حدود ۴۰درصد از افراد بالای ۶۵ سال پارگی مینیسک را تجربه می‌کنند. همچنین باید اشاره کنیم که این عارضه زمانی رخ می‌دهد که فرد هنگام دویدن به صورت ناگهانی جهت خود را تغییر می‌دهد. این کار در اغلب موارد به صورت هم‌زمان با پارگی رباط صلیبی زانو رخ خواهد داد.
انواع پارگی مینیسک زانو کدامند؟ کدام نوع بیشتر از همه شایع است؟
عمدتا سه نوع پارگی مینیسک در ورزشکاران مشاهده می‌شود که به صورت طولی رخ می‌دهد. شایع‌ترین انواع پارگی مینیسک عبارتند از:
- پارگی مینیسک به صورت دسته سطلی پارگی افقی در سطح مقطع مینیسک
- پارگی منقاری
- پارگی افقی
در این میان، پارگی مینیسک دسته سطلی نسبت به انواع دیگر آن شیوع بیشتری دارد.
علائم پارگی مینیسک زانو چگونه ظاهر می‌شوند و پاره شدن را بروز می‌دهند؟
پاره شدن منیسک زانو در هر فردی با علائم متفاوتی ظاهر می‌شود، اما رایج‌ترین علائم آن مواردی از قبیل زیر هستند که در این مقاله از فروشگاه اینترنتی شفاکاران به بیان آن می پردازیم:
- درد در زانو، که میتواند شدت آن متفاوت و راه رفتن را سخت کند.
- تورم، این معمولا چند ساعت پس از آسیب به مینیسک اتفاق می‌افتد.
- محدودیت دامنه حرکت مفصل زانو، این وضعیت میتواند ناشی از ایجاد فلپ مینیسک پاره شده یا افیوژن باشد.
- احساس قفل شدن زانو، معمولا زمانی که خم شده است، به طوری که صاف نمی‌شود.
- ناتوانی در خم شدن و کشش کامل زانو کاملا دشوار است.
- ناپایداری زانو، طوری که زانو در امتداد خط مفصل حساس است.
پارگی مینیسک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر مشکوک به پارگی منیسک باشید، پزشک ارتوپد زانو را کاملا ارزیابی میکند. همچنین ممکن است برای تایید تشخیص و ارزیابی بیشتر مفصل زانو، عکسبرداری با اشعه ایکس و رزونانس مغناطیسی (MRI) را تجویز کند:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس یک آزمایش تشخیصی است که از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها بر روی فیلم استفاده میکند. هنگامی که یک اشعه ایکس استاندارد به اندازه کافی دقیق نیست، ممکن است از اشعه ایکس مفصل با رنگ کنتراست برای بررسی مفاصل مانند زانو یا لگن استفاده شود.
- ام آر آی: تصویربرداری MRI یک روش تشخیصی است. ترکیبی از آهن‌رباهای بزرگ، فرکانس‌های رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام‌ها و ساختارهای بدن استفاده میکند. اغلب میتواند آسیب یا بیماری را در رباط یا عضله اطراف تعیین کند.
- سونوگرافی: از امواج صوتی برای گرفتن تصاویر از داخل بدن استفاده میکند. به کمک سونوگرافی مشخص می‌شود که آیا غضروف شل شده است یا خیر؛ چون امکان دارد در زانوی گیر کرده باشد.
درمان مینیسک زانو و رفع پارگی مینیسک
روش‌های مختلفی برای درمان پارگی مینیسک زانو وجود دارد که انتخاب نوع درمان با توجه به میزان زانو درد و تشخیص جراح ارتوپد صورت می‌گیرد. درمان پارگی مینیسک با در نظر گرفتن عواملی مانند محل پارگی و شدت آن متفاوت است.
اغلب درمان این عارضه شامل استراحت دادن به زانو، استفاده از یخ روی آن، پیچیدن آن با باند کشی و قرار دادن آن بر روی بالش است. این انتخاب درمانی ممکن است شامل استفاده از زانوبند زاپیامکس نیز باشد. همچنین درمان مینیسک زانو شامل فیزیوتراپی و جراحی نیز می‌شود. در واقع درمان به نوع پارگی، محل و میزان جدی بودن، سن و میزان فعالیت بیمار نیز بستگی دارد. امروزه پزشکان
انتخاب‌های شما برای درمان پارگی مینیسک عبارتند از:
روش rice درمان اولیه مینیسک زانو پاره شده
بخش اولیه درمان پارگی مینیسک، پرهیز از هرگونه فعالیتی است که باعث زانو درد می‌شود. استراحت نیز نقش مهمی در ترمیم آسیب دیدگی‌های مینیسک دارد. بالا بردن زانوها و کمپرس سرد، همراه با استفاده از باند فشاری، ممکن است به کاهش درد و تورم زانو کمک کند.
فیزیوتراپی درمان مینیسک زانو
فیزیوتراپی عضلات ساق پا و اطراف زانو را تقویت میکند که میتواند به تثبیت مفصل زانو کمک کند.
ورزش برای درمان پارگی مینیسـک
ورزش برای درمان زانو درد و بهبود وضعیت مینیسک زانو حتما باید با مشورت فرد ماهر یا همان فیزیوتراپ آموزش داده شود. بهترین ورزش برای مینیسک زانو کمک بسیاری برای درمان زانو خواهد بود.
تزریق پی آر پی برای ترمیم مینیسـک زانو
روش پی آر پی به این صورت است که از بیمار نمونه خون گرفتـه و در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می‌شود. سپس پلاکت‌های خون تحت فرآیند جداسازی، از فاکتورهای دیگر جدا گشتـه و به زانوی بیمار تزریق خواهند شد. لازم به ذکر است، پلاسمای غنی از پلاکت سانتریفیوژ شده، نسبت به خون معمولی، هشت برابر فاکتور رشد و ترمیم کنندگی بیشتری دارد. این روش سرپایی بوده و بدون نیاز به بستری فرد ظرف زمان کوتاهی انجام می‌شود.
درمان پارگی مینیسک زانو به کمک جراحی
گاهی آسیب دیدگی به شکلی است که با انجام همه روش‌های درمانی ممکن، مشکل همچنان پا برجا باقی می‌ماند و علائم آن هم برطرف نمی‌شوند. اگر وضعیت این طور باشد، راهی به غیر از استفاده از عمل جراحی برای بهبود آسیب وارد شده به زانو وجود ندارد. جراحی مینیسک زانو با اهداف زیر انجام می‌شود:
- جراحی برای دوختـن پارگی مینیسک به هم
- جراحی برای برداشتـن بخش پاره شده منیسک
- جراحی برای برداشـتن کل منیسک
درمان پارگی مینیسـک زانو با آرتروسکوپی
در اغلب موارد ابتدا جراح ارتوپد به کمک ابزاری به نام آرتروسکوپی وارد زانو می‌شود و شرایط را به طور دقیق بررسی میکند. در صورتی که در ناحیه پارگی خون جریان داشته باشد مینیسک قابل ترمیم است اما در غیر این صورت مینیسک قابل ترمیم نیست و ممکن است نیاز باشد که متخصص ارتوپدی، مینیسک پاره را خارج نماید. ناگفته نماند، آرتروسکوپی زانو در شرایطی که درمان‌های غیر جراحی برای زانو درد و پارگی مینیسک زانو مفید نباشد، انجام شده و با ترمیم یا برداشتن مینیسک همراه است.
درمان پارگی مینیسـک زانو در طب سنتی
طب سنتی معتقد به استفاده موضعی از روغنهای اساسی مانند روغن بادام شیرین یا روغن زیتون برای تسکین درد پارگی مینیسک و زانو درد است. البته بستـه به شدت و درجه پارگـی بهتر است ابتدا با یکی از کارشناسان در زمینه نوع روغن برای پارگی مینیسک زانو مشورت کنید. یکی از داروهای قابض که به درمان پارگی مینیسک زانو کمک زیادی میکند پماد پیاز گل نرگس است که از مخلوط پیاز گل، عسل و کمی سرکه تهیه می‌شود و باید روزی یک تا سه بار بر روی زانو مالیـده شود.
آیا زانوبند زاپیامکس به پارگی مینیسـک زانو کمک میکند؟
بله، اگرچه زانوبند زاپیامکس به طور مستقیم پارگی مینیسک را ترمیم و درمان نمی‌‌کند، اما در زمانی که آسیب مینیسک در حال بهبودی است، حمایت و ثبات بیشتری برای زانو فراهم میکند. زانوبند زاپیامکس با سه تکنولوژی اولتراسوند (Ultrasound)، اینفرارد (Infrared) و کِلاک پالس (Pulse Clock از زانو محافظت و با تقویت عضلات زانو فشار را از روی مینیسک برمی‌‌دارد. همچنین زانوبندهای زاپیامکس می‌‌توانند جهت حمایت دوران بهبودی پس از جراحی پارگـی مینیسک یا در طول برنامه درمانی سنتی ( غیرجراحی) به کار گرفتـه شوند.
ایا پیاده روی برای پارگی مینیسک زانو ضرر دارد؟
در صورت آسیب استراحت کنیم یا فعال باشیم؟ به صورت کلی باید بگوییم که ورزش کردن و فعال بودن از بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات استخوانی و مفصلی جلوگیری میکند. اما انتخاب تمرین ورزشی، مدت و شدت تمرینات برای افرادی که دچار آسیب مفصلی، مینیسک یا استخوانی هستند باید توسط پزشک تعیین شود. پس قبل از انجام هر گونه ورزشی با پزشک معالج خود مشورت کنید. اما توجه داشته باشید که بی تحرکی کامل و استراحت مطلق باعث خشک شدن مفصل و افزایش درد خواهد شد.
جمع بندی در زمینه مینیسک
مینیسک زانو دو تکه C شکل از غضروف نرم است که در هر طرف زانو یافت می‌شود. آنها مانند ضربه گیر عمل می‌کنند و ضربه بالای پا را روی ساق پا جذب می‌کنند. آنها همچنین به تثبیت مفصل زانو کمک می‌کنند و حرکات زانو را صاف نگه می‌دارند. در این مطلب از مقاله شفاکاران به معرفی مینیسک زانو، پارگی مینیسک، علائم پارگی و درمان آن پرداختیم.
سوالات متداول در مورد پارگی مینیسـک زانو
ایا پیاده روی برای پارگی مینیسک زانو ضرر دارد؟
خیر. پیاده‌روی برای افرادی که دچار آسیب در قسمت زانو شدهاند مفید است. در عوض بی تحرکی برای آنها ضرر دارد.
علائم پارگی مینیسک زانو چیست؟
جابه جایی زانو، ناتوانی و کاهش دامنه حرکتی
درمان مینیسک زانو چیست؟
روش rice، فیزیوتراپی، آرتروسکوپی