علت درد پشت کمر سمت چپ بالا؛ ۸ دلیل رایج برای درد بالای کمر

درد پشت کمر در ناحیه بالایی سمت چپ یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند. این نوع درد ممکن است به دلایل گوناگونی از جمله اختلالات اسکلتی- عضلانی، مشکلات ستون فقرات، آسیب‌های ورزشی یا حتی بیماری‌های اندام‌های داخلی مانند قلب یا ریه‌ها ایجاد شود. تشخیص دقیق علت این درد از اهمیت بالایی برخوردار است، چراکه در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال جدی‌تر باشد که نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد. در این مقاله از شفاکاران تلاش شده است تا با نگاهی جامع و مبتنی بر منابع علمی، شایع‌ترین دلایل درد پشت کمر سمت چپ بالا بررسی شده و راهکارهایی برای تشخیص و مدیریت آن ارائه شود.

آشنایی با آناتومی ستون مهره‌ها برای فهم بهتر علت درد کمر در سمت چپ بالا

کمر انسان، یک ناحیه پیچیده است که شامل تعدادی اجزای مهم است. اطلاعات کلی از آناتومی کمر می‌تواند به شما در درک بهتر مسائل مرتبط با درد پشت کمر سمت چپ بالا کمک کند. این عناصر شامل موارد زیر می‌شود:

• مهره‌ها (Vertebrae) : ستون فقرات از تعدادی مهره کوچک تشکیل شده است. این مهره‌ها تفکیک‌پذیر و باعث ایجاد انعطاف در کمر می‌شوند.
• دیسک‌های بین مهره‌ها (Intervertebral Disc‌) قرص‌های‌ ضخیم و لاستیکی که بین مهره‌ها قرار دارند و نقش در جذب فشارها و افزایش انعطاف‌پذیری کمر دارند.
• عضلات و تاندون‌ها (Muscles and Tendons) گروهی از عضلات و تاندون‌ها که اطراف مهره‌ها و ستون فقرات قرار دارند و به انعطاف و حرکت کمر کمک می‌کنند.
• عصب‌ها (Nerves): عصب‌های حسی و حرکتی که از مغز و اسپینال کورد به سمت پایین می‌آیند و اطلاعات حسی و دستورات حرکتی را از و به بخش‌های مختلف بدن منتقل می‌کنند.
• فضاهای میان مهره‌ها (Spinal Canal): فضایی درون مهره‌ها که مغز نخاع در آن قرار دارد و از لحاظ حفاظتی برای مغز نخاع اهمیت دارد.
• مفاصل (Joints): مفاصل بین مهره‌ها که به انعطاف و حرکت کمک می‌کنند.

این عناصر با یکدیگر در تشکیل ساختار کمر تعامل دارند و هرگونه اختلال یا مشکل در یکی از این عناصر می‌تواند به درد پشت کمر منجر شود که باید برای آن به دنبال درمان باشیم.

آیا درد پشت کمر سمت چپ بالا می‌تواند خطرناک باشد؟

در بسیاری از موارد، درد در قسمت بالای سمت چپ کمر ناشی از عوامل ساده‌ای مانند کشیدگی عضلانی، وضعیت نامناسب بدن یا خوابیدن روی سطح غیراستاندارد است و معمولاً جای نگرانی ندارد. اما در برخی شرایط خاص، این درد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تری باشد که نیاز به بررسی تخصصی دارد.

اگر درد به‌صورت ناگهانی آغاز شده، شدت زیادی دارد، یا با علائمی مانند تنگی نفس، تب، درد قفسه سینه یا احساس ضعف همراه است، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. تشخیص دقیق علت درد، تنها از طریق معاینه و گاهی تصویربرداری پزشکی امکان‌پذیر است. بنابراین، حتی اگر درد خفیف باشد اما ادامه‌دار شود، بهتر است آن را نادیده نگیرید.

علت درد پشت کمر سمت چپ بالا چیست؟

کمر درد در سمت چپ بالا به دلایل مختلفی از جمله مشکلات عضلانی، اختلالات اسکلتی، مشکلات درون‌زایی یا حتی مشکلات عصبی ایجاد می‌شود. برخی از این علل و مشکلات عبارتند از:

کشیدگی عضلانی

کشیدگی عضلات، رایج‌ترین علت درد پشت کمر سمت چپ بالا است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که عضلات یا تاندون‌ها به طور ناگهانی تحت فشار قرار می‌گیرند یا دچار کشیدگی بیش از حد می‌شوند. درد ناشی از کشیدگی عضلانی می‌تواند از یک درد مبهم و خفیف تا درد شدید و گاهی همراه با سوزش یا حساسیت به لمس متفاوت باشد. شایع‌ترین علل فشار عضلانی عبارتند از:

• انجام حرکات تکراری
• بلند کردن اجسام سنگین
• وضعیت نامناسب بدن
• آسیب‌های ورزشی

این علل معمولاً با تغییرات ساده در شیوه زندگی و توجه به وضعیت بدنی قابل پیشگیری یا درمان هستند، اما در صورتی که درد ادامه پیدا کرد، مشاوره با یک پزشک متخصص ضروری است.

شکستگی فشاری مهره

هنگامی که ترک‌های کوچک در مهره منجر به از بین رفتن حداقل ۱۵ درصد از ارتفاع آن شود، شکستگی فشاری مهره پیش می‌آید. ستون فقرات قفسه سینه (وسط و فوقانی پشت) جایی است که معمولا شکستگی‌های فشاری مهره‌ها رخ می دهد.

افراد مبتلا به پوکی استخوان، به احتمال زیاد دچار شکستگی‌های فشاری می‌شوند که می‌تواند بدون هیچ نوع برخورد یا سقوط شدید رخ دهد. همچنین شکستگی‌های فشاری مهره‌ها، می‌تواند در هنگام بلند کردن اجسام سنگین، ورزش، تصادفات یا سقوط رخ دهد. اکثر شکستگی‌های فشاری ستون فقرات در وسط یا در هر دو طرف ستون فقرات به طور مساوی احساس می‌شوند. با این حال، در برخی موارد درد را می‌توان در یک طرف بیشتر از طرف دیگر احساس کرد.

تنگی مهره‌ی گردن

در ساختار ستون فقرات، در هر طرف مهره‌ها یک حفره استخوانی به نام حفره بین مهره‌ای وجود دارد که از آنجا عصب نخاعی از کانال نخاعی خارج می‌شود. این حفره‌ها برای عبور عصب‌ها ضروری هستند و به ستون فقرات اجازه می‌دهند که به درستی حرکت کرده و سیگنال‌های عصبی را انتقال دهد. اما در صورتی که این حفره‌ها باریک‌تر شوند، شرایطی به نام تنگی روزنه یا تنگی کانال نخاعی رخ می‌دهد. تنگی روزنه ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

• استئوآرتریت مفصل فاست: که باعث ایجاد تغییرات دژنراتیو در مفاصل بین مهره‌ها می‌شود.
• خار استخوانی (Osteophyte): که به دلیل فرسایش استخوان‌ها و فشار بر روی عصب‌ها ایجاد می‌شود.
• فتق دیسک: هنگامی که دیسک بین مهره‌ها به سمت بیرون حرکت کرده و به عصب فشار وارد می‌کند.

زمانی که فضای موجود در این حفره‌ها کاهش می‌یابد، عصب نخاعی تحت فشار قرار گرفته و ممکن است باعث التهاب و درد در ناحیه مربوطه شود. در ناحیه گردن، این مشکل می‌تواند منجر به درد در ناحیه تیغه شانه‌ها و حتی درد بالای کمر سمت چپ شود.

مشکل در اندام داخلی

گاهی اوقات مشکل در اندام داخلی می‌تواند عمدتا به صورت درد بالای سمت چپ ظاهر شود، مانند حمله قلبی. اکثر حملات قلبی شامل درد قفسه سینه است، اما نه همیشه. ممکن است علائم حمله قلبی بیشتر به صورت درد یک طرفه در بازو، شانه و یا قسمت بالای کمر احساس شود. این علائم بیشتر سمت چپ بدن را درگیر می‌کنند، اما ممکن است در سمت راست یا هر دو طرف نیز رخ دهند. سایر علائم بالقوه شامل ضعف، سبکی سر، مشکل در تنفس یا درد در فک یا گردن هستند. گاهی علت درد ستون فقرات بالای کمر نیز ناشی از همین عارضه است.

سرطان ریه

سرطان ریه یکی از بیماری‌های خطرناکی است که معمولاً با علائمی مانند سرفه مداوم، گرفتگی صدا یا درد قفسه سینه شناخته می‌شود. با این حال، در برخی موارد، درد کمر به‌ویژه در ناحیه بالای سمت چپ می‌تواند اولین علامت قابل توجه این بیماری باشد. یکی از دلایل این درد می‌تواند رشد یک تومور در ریه چپ باشد که به‌طور غیرمستقیم به ستون فقرات یا دنده‌های مجاور فشار وارد کرده و باعث بروز درد در ناحیه بالای کمر می‌شود. این فشار ممکن است به تدریج شدیدتر شود و درد به صورت مزمن و غیرقابل تحمل احساس گردد.

روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یکی از بیماری‌های خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله کرده و باعث تخریب تدریجی آنها می‌شود. این بیماری می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر روی مفاصل مختلف بدن داشته باشد، از جمله ستون فقرات. در این حالت، التهاب و آسیب به مفاصل مهره‌های ستون فقرات می‌تواند منجر به درد و ناراحتی در نواحی مختلف پشت و کمر شود، که گاهی اوقات باعث احساس درد در قسمت بالای کمر یا حتی شانه‌ها می‌شود.

علائم اصلی روماتیسم مفصلی شامل قرمزی، سفتی، تورم و تب در مفاصل مختلف است. این علائم معمولاً در ابتدا در دست‌ها و پاها مشاهده می‌شود، اما در صورت پیشرفت بیماری، ممکن است مفاصل ستون فقرات نیز تحت تاثیر قرار گیرند. در این مواقع، التهاب مفاصل گردن یا بخش‌های دیگر ستون فقرات می‌تواند به دردهای مزمن در ناحیه کمر، به ویژه در سمت چپ کمر، منجر شود.

استرس و عوامل روانی

استرس و تنش‌های روانی نیز می‌توانند به طور مستقیم بر سلامت فیزیکی بدن تأثیر بگذارند. در شرایط استرس‌زا، بدن ممکن است واکنش‌هایی مانند انقباض عضلات، به ویژه در ناحیه گردن و شانه‌ها، نشان دهد. این انقباضات مداوم می‌توانند منجر به درد و ناراحتی در ناحیه بالای کمر شوند. علاوه بر این، استرس می‌تواند آستانه تحمل درد را کاهش داده و احساس درد را تشدید کند.

وضعیت خواب

وضعیت قرارگیری بدن هنگام خواب، و حتی نوع تشک و بالش می‌توانند نقش مهمی در ایجاد یا تشدید درد در ناحیه بالای کمر داشته باشند. خوابیدن در وضعیت‌های نامناسب، مانند خوابیدن به شکم یا استفاده از بالش‌های با ارتفاع زیاد، می‌تواند باعث فشار غیرطبیعی بر ستون فقرات و عضلات اطراف آن شود.

همچنین، استفاده از تشک‌های بسیار نرم یا بسیار سفت ممکن است حمایت کافی از ستون فقرات را فراهم نکند، که این امر می‌تواند منجر به درد در ناحیه بالای کمر شود. استفاده از تشک‌های با سفتی متوسط و بالش‌هایی که ارتفاع مناسبی دارند، می‌تواند به حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات در هنگام خواب کمک کرده و از بروز درد جلوگیری کند.​

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هرچند بسیاری از دردهای ناحیه‌ی بالای کمر سمت چپ منشأ عضلانی دارند و معمولاً با استراحت یا اصلاح سبک زندگی بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد ممکن است این درد نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. شناخت علائم هشداردهنده، به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک می‌کند. پس در صورتی که درد ادامه‌دار شد (بیش از چند هفته) یا همراه با علائم زیر بود، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• ضعف و بی‌حسی
• سردرد شدید
• حالت تهوع
• اختلال حرکتی
• بی‌اختیاری روده و مثانه
• فشار قفسه سینه
• تب
• تنگی نفس
• تعریق سرد
• دردی که به بازو یا فک انتشار پیدا می‌کند

درمان کمردرد سمت چپ بالا به چه شکل است؟

درمان درد کمر سمت چپ بالا به شدت و علت اصلی آن بستگی دارد. اما در صورتی که درد شما مرتبط با مشکلات عضلانی یا اسکلتی نباشد و تنها یک مشکل موقتی باشد، ممکن است مراقبت‌های زیر مفید باشند:

• اصلاح سبک زندگی: پرهیز از نشستن‌های طولانی، اصلاح وضعیت خواب و انجام حرکات کششی و اصلاحی ساده از جمله مواردی هستند که می‌توانند از فشار مداوم بر عضلات و ستون فقرات بکاهند، روند بهبودی را تسریع کنند و از بروز مجدد درد در ناحیه بالای کمر سمت چپ جلوگیری نمایند.
• استفاده از یخ یا گرما: کمپرس گرم برای شل کردن عضلات و کمپرس سرد برای کاهش التهاب مناسب هستند. توصیه می‌شود به مدت ۲۰ دقیقه و در فواصل مشخص از آن‌ها استفاده شود.
• ماساژدرمانی: ماساژ عضلات و بافت‌های اطراف می‌تواند تنش را کاهش داده و به تسکین درد کمک کند.
• داروهای ضدالتهابی بدون نسخه: داروهای غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
• فیزیوتراپی: تمرینات تخصصی فیزیوتراپی به تقویت عضلات، بهبود ثبات ستون فقرات و کاهش فشار بر نواحی دردناک کمک می‌کنند و نقش موثری در تسکین و پیشگیری از درد دارند.
• کمربندهای طبی: استفاده از این وسایل در کنار داروهای ضد التهاب و اصلاح سبک زندگی، به عنوان بخشی از درمان چندوجهی کمردرد شناخته می‌شود. البته انتخاب نوع کمربند طبی باید با نظر پزشک یا فیزیوتراپیست صورت گیرد تا متناسب با شدت آسیب و نوع مشکل فرد تنظیم شود. در سال‌های اخیر، کمربندهایی مانند پلاتینر که با فناوری‌های نوین پزشکی طراحی شده‌اند، توانسته‌اند در کنترل و تسکین درد ناحیه بالای کمر نقش مؤثری ایفا کنند. کمربند پلاتینر به دلیل طراحی ارگونومیک و قابلیت تطبیق با ساختار ستون فقرات، مورد تأیید بسیاری از متخصصان است. (برای اطلاع از قیمت و نظرات درباره کمربند پلاتینر به صفحه فروشگاه شفاکاران مراجعه کنید)

توجه داشته باشید که راهکارهای درمانی نام برده تنها برای دردهای موقتی مناسب است. چنانچه علاوه بر درد علائمی مانند بی‌حسی، ضعف در اندام‌ها، تب، تنگی نفس، و… را نیز تجربه می‌کنید بهتر است فورا با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

سخن آخر

درد پشت کمر در ناحیه بالایی سمت چپ می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، از مشکلات ساده عضلانی گرفته تا بیماری‌های جدی‌تری مانند اختلالات ستون فقرات یا حتی درگیر بودن اندام‌های داخلی مانند قلب و ریه. شناخت دقیق علت درد، نقش کلیدی در انتخاب روش درمان مناسب دارد. اگرچه بسیاری از این دردها با استراحت، اصلاح سبک زندگی و مراقبت‌های خانگی بهبود می‌یابند، اما در مواردی که درد مداوم، شدید یا همراه با علائم هشداردهنده باشد، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

در این مقاله سعی کردیم رایج‌ترین علل، علائم و روش‌های درمانی مرتبط با درد بالای کمر سمت چپ را به‌طور کامل بررسی کنیم تا بتوانید با آگاهی بیشتر و تصمیم‌گیری بهتر، روند درمان را پیگیری کنید.

سوالات متداول

۱. اهمیت آشنایی با علت درد پشت کمر سمت چپ بالا چیست؟

آشنایی با علت درد پشت کمر سمت چپ بالا اهمیت بالایی دارد زیرا ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی در بدن باشد. این نوع درد احتمال دارد ناشی از مشکلات عضلانی، اختلالات اسکلتی، مشکلات گوارشی، مشکلات قلبی یا حتی مشکلات عصبی باشد.

۲. علت کمردرد سمت چپ بالا در بارداری چیست؟

درد کمر در طول دوران بارداری بسیار رایج است و ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود. تغییرات در وزن و نقطه تعادل بدن، هورمون‌های بارداری و تغییرات در ساختار بدن می‌توانند علل اصلی این درد باشند. در صورتی که درد شما شدید باشد، به پزشک خود اطلاع دهید. در اکثر موارد، درد کمر در طول بارداری نیاز به درمان خاص ندارد و با استراحت، تمرینات خفیف و تغییر در روش‌های فعالیت می‌تواند تسکین بخشی از درد را ایجاد کند.

۳. درمان خانگی کمردرد سمت چپ بالا چیست؟

ممکن است درمان‌های خانگی مانند استراحت، استفاده از کمپرس گرم و سرد ، تمرینات ورزشی خفیف ، ماساژ به کاهش درد کمر سمت چپ بالا کمک کنند، اما توجه داشته باشید که این توصیه‌ها تنها به عنوان تسکین موقت درد و در موارد عادی مناسب هستند.