درد دنبالچه در خوش‌بینانه‌ترین حالت آزاردهنده است و در بدترین حالت می‌تواند برای فرد غیرقابل تحمل باشد. دنبالچه که یک استخوان مثلثی شکل کوچک در انتهای ستون فقرات است، می‌تواند دچار کوفتگی یا حتی شکستگی شود. داروهای خانگی مانند مسکن و کمپرس یخ به طور معمول علائم این درد را کاهش می‌دهند. اما در برخی موارد، ممکن است به درمان‌هایی مانند تزریق بی‌حس‌کننده یا در موارد بسیار نادر، جراحی نیاز داشته باشید. در این مطلب از شفاکاران ما قصد داریم شما را با علت درد دنبالچه و همچنین بهترین روش‌های درمان این درد آشنا کنیم.
درد دنبالچه (کوکسیدینیا) چیست؟
عبارت کوکسیدینیا (Coccydynia) در واقع اصطلاح پزشکی است که برای درد در ناحیه دنبالـچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دنبالچه (coccyx) استخوان مثلثی شکلی در انتهایی ستون فقرات بوده که از سه تا پنج مهره (استخوان) جوش خورده تشکیل شده است.
دنبالچه چند وظیفه مهم را بر عهده دارد. این بخش از بدن هنگامی که می‌نشینید، به حفظ تعادل و تحمل وزن شما کمک می‌کند. همچنین محل اتصال تعدادی از تاندون‌ها، رباط‌ها و عضلات در بدن همین بخش است. اما زمانی که دنبالچه درد می‌کند، به یک درد واقعی در ناحیه پشت بدن بدل خواهد شد که می‌تواند انجام فعالیت‌های روزانه و کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
درد استخوان دنبالچه چقدر شایع است؟
درد استخوام دنبالچه را می‌توانیم دردی شایع عنوان کنیم. این عارضه در زنان پنج برابر بیشتر از مردان رخ می‌دهد. همچنین لازم به ذکر است که درد دنبـالچه اغلب در نوجوانان و بزرگسالان نسبت به کودکان بیشتر ایجاد می‌شود. در کل باید درد دنبالـچه را دردی شایع بدانیم.
بیشتر بخوانید: ورزش برای اسکولیوز
چرا درد استخوان دنبالچه ایجاد می‌شود؟
دلایلی که سبب بروز درد استخوان دنبالچه می‌شود، زیاد است. اما چند دلیل احتمالی بیشتر سبب بروز این درد می‌شوند:
- افتادن و زمین خوردن: زمین خوردن شدید می‌تواند باعث کوفتگی، شکستگی و یا حتی در رفتگی دنبالچه شود.
- آسیب‌های ناشی از فشار مکرر به دنبالچه: انجام برخی از ورزش‌ها و فعالیت‌ها مانند دوچرخه سواری و قایقرانی که به جلو و عقب شدن نیازمند هستند، در صورت تکرار زیاد، باعث کوفتگی و کشیدگی بافت‌های دنبالچه خواهند شد.
- بارداری یا زایمان: در سه ماهه سوم بارداری، هورمونی ترشح می‌شود که ناحیه بین دنبالچه و استخوان انتهایی ستون فقرات را نرم می‌کند. این روند طبیعی است، اما در برخی از موارد، باعث کشیدگی بیش از اندازه عضلات و رباط‌های اطراف دنبالچه خواهد شد که همین امر باعث بروز درد دنبالـچه می‌شود.
- اضافه وزن: اضافه وزن فشار زیادی را بر دنبالچه وارد می‌کند که باعث خواهد شد تا دنبالچه به عقب متمایل شده و درد در این ناحیه شکل بگیرد.
- کمبود وزن: علاوه بر اضافه وزن، کمبود وزن نیز باعث درد در دنبالچه می‌شود. به این ترتیب که با کمتر شدن چربی، بالشتک کمتری در ناحیه باسن خواهد بود. این بالشتک‌های محدود در باسن، روی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها ساییده شده و التهاب را به وجود خواهند آورد.
- درد دنبالچه هنگام نشستن: نشستن برای مدت طولانی، به خصوص روی سطوح سخت، فشار زیادی را بر دنبالچه وارد خواهد کرد.
علت درد دنبـالچه در خانم‌ها چیست؟
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، درد دنبالـچه، که به کوکسی گودینیا نیز معروف است، دردی است که در ناحیه دنبالچه، استخوانی کوچک در انتهای ستون فقرات ایجاد خواهد شد. این درد با نشستن، ایستادن و راه رفتن می‌تواند بدتر شود. این درد به دلایل مختلفی شکل می‌گیرد که در زنان شایع‌تر است. برخی از شایع‌ترین علت درد دنبـالچه در زنان شامل موارد زیر می‌شود:
- آسیب: زمین خوردن، ضربه مستقیم به دنبالچه یا زایمان باعث آسیب به دنبالچه و درد خواهد شد.
- عضلات و رباط‌های سفت: عضلات و رباط‌های سفت در اطراف دنبالچه درد در این ناحیه را به همراه خواهد داشت. این درد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله وضعیت بد نشستن و تحرک بیش از اندازه باشد.
- ناهنجاری‌های استخوانی: برخی از افراد با ناهنجاری‌های مادرزادی استخوان دنبالچه به دنیا می‌آیند که می‌تواند آنها را در معرض خطر درد دنبالـچه قرار دهد.
- شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی، مانند آرتریت روماتوئید، فیبرومیالژیا و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نیز می‌تواند باعث درد دنبالچه شود.
عوامل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به درد دنبـالچه را در زنان افزایش دهد، از جمله:
- بارداری و زایمان: تغییرات هورمونی و فشار فیزیکی بارداری و زایمان احتمال ایجاد درد دنبالـچه را افزایش می‌دهد.
- افزایش وزن: اضافه وزن یا چاقی فشار زیادی بر دنبالچه وارد خواهد کرد.
- وضعیت بد نشستن: نشستن به مدت طولانی در وضعیت نامناسب می‌تواند عضلات و رباط‌های اطراف دنبالچه را تحت فشار قرار دهد.
- پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند: پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند می‌تواند فشار زیادی بر دنبالچه وارد کند.
بیشتر بدانید: ماساژ سیاتیک
علت درد پایین کمر و دنبالچه چیست؟
شایع‌ترین علت درد پاینن کمر و دنبالچه فشار مکرر یا طولانی مدت روی دنبالچه است. به عنوان مثال، بعد از نشستن طولانی مدت هنگام رانندگی یا دوچرخه‌سواری بیشتر شاهد بروز این درد خواهیم بود. اما به طور کلی این موارد بیشتر سبب درد در پایین کمر و دنبالچه می‌شوند:
- وضعیت بد نشستن
- اضافه وزن یا کمبود وزن
- شل بودن بیش از حد مفصل (تحرک بیش از حد مفصل) که دنبالچه را به پایین ستون فقرات وصل می‌کند.
بهترین قرص برای درد دنبالچه
NSAID های رایج، مانند ایبوپروفن (Advil)، ناپروکسن (Aleve)، یا مهارکننده های COX-2 (Celebrex)، به عنوان بهترین قرص برای درد دنبالچه شناخته می‌شوند و به کاهش التهاب اطراف دنبالچه که معمولاً علت درد است، کمک می‌کنند. درد باید ظرف چند هفته از بین برود، اما گاهی ممکن است ماه ها طول بکشد. شما می توانید داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه (NSAIDs) را امتحان کنید تا ناراحتی را تا زمانی که استخوان دنبالچه شما بهبود یابد، از بین ببرید. این داروها شامل ایبوپروفن (Motrin، Advil) یا ناپروکسن (Aleve) است. استامینوفن (تیلنول) نیز می تواند درد را تسکین دهد.
درمان خانگی برای دنبالچه
درست است که دنبالچه پایین‌ترین قسمت ستون فقرات است، اما مطمئنا در صورت بروز مشکل در این ناحیه، انجام فعالیت‌های روزمره زندگی برایتان مشکل خواهد شد و احتمالا درمان خانگی برای دنبالچه یکی از مشکلات پیش رو خواهد بود. به طوری که حتی ساده‌ترین فعالیت‌های روزانه هم می‌توانند با درد دنبالچه غیرقابل تحمل شوند.
دنبالچه یا کوکسیکس، درست بالای باسن و در انتهای ستون فقرات قرار دارد. هر گونه آسیب یا شکستگی در دنبالچه می‌تواند منجر به التهاب و درد شود. با این حال، چندین درمان خانگی برای دنبالچه وجود دارد که می‌تواند به بهبود درد دنبالـچه کمک کند.
همچنین بخوانید: بهترین روش درمان دیسک کمر
کمپرس گرم یا سرد برای درمان درد دنبالچه
کمپرس گرم یا سرد یکی از رایج‌ترین درمان‌ها برای درمان درد دنبالـچه است. تحقیقات نشان می‌دهد که کمپرس گرم یا سرد روی ناحیه دنبالچه به کاهش التهاب و تسریع روند بهبود کمک می‌کند. برای این منظور حوله گرم یا کیسه یخ را به مدت تقریبا ۱۵ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. تا چهار بار در روز از کمپرس استفاده کنید. پدهای حرارتی و حمام آب گرم نیز ممکن است به شما در رسیدن به نتایج مشابه کمک کند.
بالش مخصوص دنبالچه (Coccydynia Pillow) و کمربند پلاتینر
استفاده از بالش دنبالچه روش دیگری برای کاهش درد دنبالـچه است. این یک بالش تخصصی است که برای دنبالچه شما بریدگی دارد. بالش به شکل دونات یا U شکل فشار روی دنبالچه را هنگام بهبود کاهش می‌دهد و برای شما امکان نشستن را فراهم می‌سازد در حالی که درد را کاهش داده و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند.
علاوه بر بالش مخصوص، استفاده از کمربند تکنولوژیک پلاتینر برای کاهش درد دنبالچه بسیار موثر است. این کمربند به واسطه دارا بودن تکنولوژی UIC در کاهش دردهای عضلانی و کمر بسیار مفید است. ضمن آنکه با حرارت بخشی به عمق بافت‌ها و افزایش گردش خون، به پیشگیری و کاهش درد در دنبالچه کمک می‌کند.
درمان درد دنبالـچه با ماساژ
ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده می‌تواند به شما در خلاص شدن از علائم درد دنـبالچه کمک کند. ناحیه آسیب دیده را به مدت ۳۰ دقیقه با روغن ماساژ ماساژ دهید. برای ماساژ بهتر فشار ملایمی وارد کنید. این روند را دو بار در روز تکرار کنید تا هر چه سریعتر از شر درد دنبـالچه خلاص شوید.
امروزه بسیاری از افراد با بهره گیری از ماساژ به دنبال درمان درد در ناحیه دنبالچه هستند که گاهی نتایجی مثبتی نیز در پی دارد.
استفاده از روغن کرچک برای درمان خانگی درد دنبالـچه
درمان درد با روغن کرچک می‌تواند درد دنبـالچه را کاهش دهد و از بهترین روش‌های درمان خانگی درد دنبالـچه محسوب می‌شود. به این منظور روغن کرچک را داخل یک قابلمه کوچک گرم کنید. سپس روغن گرم را روی پایین کمر خود بمالید و بعد یک باند پهن دور آن بپیچید. این کار را هر شب تکرار کنید تا زمانی که ناراحتی پایین کمر برطرف شود.
خواص ضدالتهابی روغن کرچک به بهبود سریع شما کمک می‌کند. همچنین به دلیل خاصیت ضدباکتریایی که دارد، برای درمان درد ناشی از عفونت موثر است. باید گفت درمان با روغن یکی از روش های موثر در کاهش دردهای این بخش از کمر است.
حمام نمک اپسوم برای کاهش درد دنبالـچه
حمام نمک اپسوم یکی از درمان‌های خانگی برای درد دنبـالچه است. این حمام به شدت آرامش بخش بدن است و با کاهش فشار روی عضلات کمر، ناراحتی را تسکین می‌دهد. همچنین برای سم زدایی بدن مفید است.
چطور با حمام نمک اپسوم درد دنبالـچه را درمان کنیم؟
۱. وان حمام را با آب گرم پر کنید.
۲. دو فنجان نمک اپسوم به آب اضافه کنید.
۳. به آرامی هم بزنید تا مطمئن شوید نمک به طور مساوی در آب پخش شده است.
۴. به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در این آب حمام کنید.
درست است که درد دنبالـچه دردی شایع بوده که می‌تواند فعالیت‌های روزمره را مختل کند، اما با استفاده از روش‌های درمانی که در بالا اشاره کردیم، می‌توان به سرعت شاهد کاهش التهابات و درد در این ناحیه باشیم.
سوالات متداول درباره درد دنبالچه
۱- چه عواملی باعث درد دنبالـچه می‌شوند؟
درد دنبالـچه اغلب به دلیل نشستن طولانی مدت، وضعیت نامناسب بدنی، التهابات، آسیب مانند زمین خوردن و فعالیت‌ها شدید و مکرر بدنی رخ می‌دهد.
۲- علائم درد دنبالچه چیست؟
درد مبهم یا نیز در ناحیه دنبالچه، درد در ناحیه پایینی کمر در حالت نشسته، درد هنگام اجابت مزاج و درد هنگام رابطه جنسی از شایع‌ترین علائم التهابات و درد در دنبالچه است.
۳- مشکلات دنبالچه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص مشکلات دنبالچه اغلب بر اساس شرح حال بیمار، معاینه فیزیکی و گاهی اوقات آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI انجام می‌شود.
۴. درد دنبالچه چند روز طول میکشد؟
درد باید ظرف چند هفته از بین برود، اما گاهی ممکن است ماه ها طول بکشد.