بهترین روش درمان دیسک کمر چیست؟ در ۸۵ تا ۹۰ درصد موارد، دیسک کمر طی ۶ تا ۱۲ هفته و بدون مداخله پزشکی قابل توجه بهبود یافتـه و درمان می‌شوند. معمولا از هر ۱۰ نفر، ۸ نفر در زندگی خود کمر درد را تجربه می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که استعداد فتق دیسک ممکن است در خانواده‌هایی با چندین عضو مبتلا وجود داشته باشد. فتق دیسک کمر یکی از مشکلات رایج ناحیه کمر و ستون فقرات است. سالانه ۵ تا ۲۰ مورد دیسک در هر ۱۰۰۰ بزرگسال به چشم می‌خورد. بیشتر ابتلاها در دهه سوم تا پنجم زندگی رخ می‌دهد. دیسک کمر می‌تواند بسته به نوع و شدت آسیب مهره‌های کمر، خفیف تا شدید (سیاتیک) باشد. ستون مهره یا ستون فقرات انسان از ۳۳ مهره تشکیل شده است که توسط دیسک‌های اسفنجی از هم جدا شده‌اند.
دیسک کمر در ستون فقرات کمر رخ می‌دهد. دیسک‌ها به عنوان بافر بین استخوان‌ها عمل می‌کنند و این امکان را به بیمار می‌دهند تا بتواند به راحتی کمر خود را خم نموده و حرکت کند. به پارگی یا نشت دیسک «فتق دیسک» می‌گویند. گاهی ممکن است درد محسوس در ناحیه کمر، لزوما مربوط به بیماری دیسک کمر نبوده و ناشی از ضعف عضلاتی همچون ران و ساق پا باشد. طبق تحقیقات، ۸۰ درصد از افراد مبتلا به کمردرد طی ۶ هفته بهبود می‌یابند و به فعالیت عادی باز می‌گردند. در این مقاله از شفاکاران با ما همراه باشید تا در باره بهترین روش درمان دیسک کمر سخن بگوییم.
آسیب دیسک کمر؛ معرفی بیماری فتق دیسک
فتق دیسک نوعی آسیب ستون فقرات است. مهره‌های ستون فقرات از جمجمه تا دنبالچه انسان کشیده شده‌اند و توسط دیسک‌ها محافظت می‌شوند. دیسک‌های مابین مهره‌های ستون فقرات مانند ضربه‌گیر عمل می‌کنند.
دیسک‌هایی که دچار فتق می‌شوند معمولا در مراحل اولیه نابودی هستند. فتق دیسک می‌تواند در هر بخش از ستون فقرات ایجاد شود. فتق دیسک در قسمت تحتانی کمر شایع‌تر است، اما در گردن (ستون فقرات گردنی) نیز رخ می‌دهد. در ادامه با راهکارهای مختلف درمان دیسک کمر از جمله کمربند پلاتینر آشنا خواهیم شد.
دیسک کمر ارثی است! تشخیص سریع فتق دیسک کمر
فشار یا آسیب شدید ممکن است باعث فتق دیسک شود. با این حال، دیسک به طور طبیعی با افزایش سن تحلیل می‌رود و رباط‌های نگه دارنده آن شروع به ضعیف شدن می‌کنند. بنابراین حتی یک فشار جزئی یا حرکت پیچشی می‌تواند باعث پارگی دیسک شود. دیسک کمر ممکن است با ژنتیک فرد در ارتباط باشد. دانشمندان با استفاده از تصاویر MRI به این نتیجه رسیدند که ژن PARK2 با دیسک کمر مرتبط است و در افراد مبتلا به دیسک کمر غیر فعال می‌شود. بنابراین شاید بتوان گفت که دیسک کمر تقریبا ارثی است.
۱.آزمایش غیر تهاجمی دیسک؛ اسکن توموگرافی کامپیوتریCT
اسکن توموگرافی یک آزمایش غیرتهاجمی است که از پرتو اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دو بعدی از ستون فقرات استفاده می‌کند. توموگرافی با تزریق ماده حاجب به جریان خون انجام می‌شود. تست اسکن توموگرافی به ویژه برای تایید دیسک آسیب دیده مفید است.
۲.الکترومیوگرافی و سرعت هدایت عصبی؛ روش‌های تشخیصی آسیب عصبی کمر و ضعف عضلانی
الکترومیوگرافی (Electromyography) یا به اختصار EMG، فعالیت الکتریکی عضلات را اندازه‌گیری می‌کند. برای انجام تست الکترومیوگرافی، سوزن‌های کوچکی در عضلات قرار داده می‌شود و نتایج آن بر دستگاه‌های مخصوص ثبت می‌شود. NCS مشابه الکترومیوگرافی است. الکترومیوگرافی چگونگی انتقال سیگنال‌های الکتریکی از انتهای یک عصب به عصبی دیگر را اندازه‌گیری می‌کند. هر دو این تست‌ها می‌توانند آسیب عصبی و ضعف عضلانی کمر را تشخیص دهند.
۳.عکسبرداری از مهره های ستون فقرات با اشعه ایکس
اشعه ایکس، مهره‌های استخوانی را در ستون فقرات نمایش داده و بررسی می‌کند. اشعه ایکس می‌تواند تشخیص دهد که مهره‌های کمر تا چه اندازه به هم نزدیک هستند. آیا مهره‌ها خیلی به هم نزدیک هستند؟ مهره‌ها با تغییرات آرتروز، خار استخوانی یا شکستگی همراه هستند؟
کلید جلوگیری از عود دیسک کمر، پیشگیری است
تکنیک‌های بسیاری برای جلوگیری از عود دیسک کمر وجود دارد. روش‌هایی که ممکن است با به کار گیری هریک از آن‌ها، نیازی به درمان‌های فوری یا جراحی نباشد. بلند کردن بدن (به مراقبت از خود برای گردن و کمردرد مراجعه کنید)
وضعیت مناسب در هنگام نشستن، ایستادن، حرکت و خوابیدن
برنامه ورزشی مناسب برای تقویت عضلات ضعیف شکم و جلوگیری از آسیب مجدد
بهترین روش درمان دیسک کمر ؛ بهبود دیسک کمر بدون جراحی
در طول معاینه دیسک کمر، ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که صاف دراز بکشد و پاهای خود را در موقعیت‌های مختلف حرکت دهد و به تعیین علت درد کمک کند. پزشک همچنین ممکن است برای بررسی موارد زیر یک معاینه عصبی انجام دهد:
- رفلکس‌ها
- قدرت عضلانی
- توانایی راه رفتن
- توانایی احساس لمس اجسام سبک، نوک سوزن یا لرزش
در صورت وجود هر یک از علائم گفته شده، روش‌های درمان غیر جراحی پیشنهاد می‌شود. درمان غیر جراحی، اولین قدم برای بهبود کمر درد است و ممکن است شامل داروهایی مانند قرص باکلوفن، استراحت، فیزیوتراپی، تمرینات خانگی و آب درمانی باشد.
راه‌های بسیاری برای درمان دیسک کمر با جراحی وجود دارد که در بیشتر موارد سرعت روند درمان را افزایش می‌دهند و دوره نقاهت کوتاهی دارند. اما بسته به نوع و شدت دیسک کمر، می‌توان از روش‌های درمان غیر جراحی دیسک کمر نیز برای بهبود کمر درد استفاده کرد:
درمان خانگی دیسک کمر، از کیسه آب گرم تا یخ درمانی
در بیشتر موارد، درد ناشی از فتق دیسک ظرف چند روز بهبود می‌یابد و در عرض ۴ تا ۶ هفته کاملا برطرف می‌شود. محدود کردن فعالیت و درمان درد با کیسه آب گرم و یخ به بهبود درد دیسک کمر کمک می‌کند. برای تاثیر درمان خانگی دیسک کمر به وسیله کیسه گرم و سرد، لازم است از هر دو کیسه‌ها به صورت جداگانه، متوالی و مکرر استفاده شود.
دارو درمانی دیسک کمر؛ درمان سریع دیسک کمر با داروی ضد التهاب
پزشک متخصص ممکن است برای درمان دیسک، مسکن‌ها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، شل‌کننده‌های عضلانی و استروئید تجویز کند.
درمان دیسک کمر با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) زیر برای کاهش التهاب و تسکین سریع درد دیسک کمر استفاده می‌شوند.
- آسپرین،
- ناپروکسن (Alleve، Naprosyn)
- بهترایبوپروفن (Motrin،Nuprin و Advil)
- سلکوکسیب (Celebrex)
استامینوفن؛ قوی‌ترین مسکن دیسک کمر!
مسکن‌هایی مانند استامینوفن (تیلنول) نیز، می‌توانند درد دیسک کمر را تسکین دهند. اما مانند NSAIDها اثرات ضد التهابی ندارند. باید توجه داشت که استفاده طولانی مدت از مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب، ممکن است باعث ایجاد زخم معده و همچنین مشکلات کلیوی و کبدی شود.
متوکاربامول؛ شل کننده عضلانی قوی دیسک کمر
پزشک ممکن است برای کنترل اسپاسم عضلانی، سراغ تجویز شل کننده‌های عضلانی مانند متوکاربامول (روباکسین)، کاریسوپرودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسیریل) برود. گاهی پزشک برای کاهش تورم و التهاب اعصاب نیز استروئید تجویز می‌کند.
تزریق استروئید؛ درمان ۵۰ درصدی دیسک کمر
این تزریق به عنوان بهترین روش درمان دیسک کمر همراه با اشعه ایکس انجام می‌شود. تزریق کورتیکواستروئیدها به همراه یک بی حس کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات انجام شده و تورم و التهاب اعصاب در محل ناحیه درد را کاهش می‌دهد. کمر درد در حدود ۵۰ درصد از بیماران پس از تزریق اپیدورال تسکین می‌یابد.
نتایج تزریق استروئید موقتی است و ممکن است برای تاثیر کامل درمان، نیاز به انجام تزریق‌های مکرر باشد. مدت زمان تسکین درد در افراد متفاوت است و از چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. تزریق استروئید گاه حین فیزیوتراپی انجام می‌شود.
فیزیوتراپی؛ بازگشت موفقیت آمیز دیسک کمر به وضعیت بهبود
فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند خیلی زود به فعالیت خود بازگردد و از آسیب مجدد جلوگیری کند. فیزیوتراپیست‌ها روش‌های صحیح وضعیت بدنی و راه رفتن را به فرد آموزش می‌دهند. بیمار را تشویق به کشش و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و پاهای خود می‌کنند. برخی پزشکان علاوه بر فیزیوتراپی، طب سوزنی، رژیم غذایی، مدیتیشن و بیوفیدبک را نیز در بهبود کمر درد مفید می‌دانند.
درمان دیسک کمر با جراحی، افزایش دقت و سرعت درمان دیسک
جراحی فتق دیسک کمر، ممکن است به صورت دیسککتومی انجام شود. در صورت مشاهده علائم آسیب عصبی مانند ضعف یا از دست دادن احساس در پاها، ممکن است جراحی توصیه شود.
میکرو دیسککتومی؛ از بین بردن دیسک برآمده با جراحی
حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد از بیماران پس از جراحی دیسککتومی بهبود می‌یابند و می‌توانند در عرض ۶ هفته به کار عادی خود بازگردند. در روش جراحی دیسک کمر به روش دیسککتومی، جراح، برشی ۲.۵ تا ۵ سانتی‌متری در وسط کمر فرد ایجاد می‌کند. سپس برای رسید‌ن به دیسک آسیب دیده، ماهیچه‌های ستون فقرات را جدا می‌کند و کنار می‌زند تا مهره‌های کمر نمایان شود.
در ادامه، بخشی از استخوان برداشتـه می‌شود تا ریشه عصب و دیسک نمایان شود. در مرحله بعد، بخشی از دیسک پاره شده که به عصب نخاعی برخورد می‌کند با استفاده از ابزارهای دقیق برداشته می‌شود.
دیسککتومی آندوسکوپی؛ جراحی برداشتـن دیسک آسیب دیده
در روش دیسککتومی میکرو آندوسکوپی، جراح برشی کوچک در کمر ایجاد می‌کند. لوله‌های کوچکی (گشادکننده‌ها) برای افزایش قطر به مهره‌ها استفاده می‌شود. بخشی از استخوان برداشتـه می‌شود تا ریشه عصب و دیسک نمایان شود. جراح از آندوسکوپ یا میکروسکوپ برای برداشتن دیسک پاره شده استفاده می‌کند. این تکنیک نسبت به میکرو دیسککتومی، آسیب کمتری به عضله وارد می‌کند.
درمان دیسک کمر با لیزر؛ درمان دیسک خفیف تا متوسط لیزر
درمان دیسک کمر با لیزر، برای درمان موارد خفیف تا متوسط انجام می‌شود و در درمان دیسک‌های شدید بی اثر است. در روش لیزردرمانی دیسک کمر که بدون نیاز به بیهوش کردن بیمار صورت می‌گیرد، هیچ نوع شکافی ایجاد نمی‌شود و دوره نقاهت بسیار کوتاه است. اشعه لیزر با ایجاد یک حفره کوچک در دیسک، فشار داخل دیسک را کاهش می‌دهد.
درمان دیسک کمر با طب سوزنی
شواهد بسیاری در مورد تاثیر درمانی طب سوزنی بر دیسک موجود است. طب سوزنی علاوه بر درمان موثر درد شانه و بازوها، اثر بسزایی در بهبود دیسک و رفع درد موجود در نواحی کمر و ران دارد. اگرچه در تحقیقات بسیاری به بی اثر بود‌ن این روش درمانی اشاره شده است. پس شتید نتوان آن را بهترین روش درمان دیسک کمر دانست.
درمان خانگی دیسک کمر؛ نکات ضروری مراقبت از دیسک کمر در خانه
در صورت احساس درد در ناحیه دیسک کمر، رعایت برخی نکات از جمله موارد زیر، به درمان خانگی دیسک کمر کمک می‌کند.
- خودداری از یک جا نشینی مداوم در موقعیتی خاص
- استفاده از تشک سفت و بالشی کوچک برای پوشاند‌ن گودی کمر هنگام خواب
- سرد و گرم کردن بدن به صورت متوالی
- استفاده از ماساژ، طب سوزنی و رژیم غذایی مناسب
کمربند پلاتینر؛ بهترین روش درمان دیسک کمر
برای درمان مهره‌های ۴ و ۵ دیسک کمر، بهتر است از کمر بند طبی استفاده شود. کمربند پلاتینر با بهره‌مندی از ۳ تکنولوژی اولتراسوند، انفرارد و کلاک پالس (UIC)، هر نوع احساس سفتی و گرفتگی در کمر را از بین می‌برد. کمربند پلاتینر فرایند گردش خون را بهبود و روند درمان را سرعت می‌بخشد.
اثرات مثبت پلاتینر بر کمر
کمربند پلاتینر از جدیدترین تجهیزات پزشکی شرکت زایس ترونیک کشور آلمان است. کمر درد پلاتینر با استفاده از تکنولوژی روز دنیا، مزایای زیر را برای شما در بر خواهد داشت:
- افزایش اکسیژن‌رسانی (از طریق حرارت دهی به بافت آسیب دیده)
- رفع اسپاسم عضلانی
- بهبود دامنه حرکتی
- تسکین آسیب کمر
پلاتینر مجهز به تکنولوژی UIC است که جزو سالم و بی عارضه ترین درمان‌ها به حساب می‌آیند. به همین دلیل پزشکان آن را به بیماران مبتلا به انواع دردهای کمر توصیه می‌کنند. برای دردهای زانو هم یک زانوبند مجهز به تکنولوژی UIC وجود دارد به همین دلیل خرید زانوبند زاپیامکس جزو گزینه‌های پیشنهادی پزشکان خواهد بود.
سوالات متداول
۱.درمان دیسک کمر مهره ۴ و ۵ چگونه است؟
مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، به کاهش درد مهره ۴ و ۵ دیسک کمر کمک می‌کند.
۲.دیسک کمر مهره ۳ و ۴ قابل درمان است؟
فتق دیسک کمر مهره ۳ و ۴ به معنی بیرون زدگی این ۲ مهره است.این عارضه ناشی از مهره ۳ و ۴ موجب احساس درد در نواحی مختلفی از جمله کمر، بخش خلفی خارجی مفصل ران و جلو ساق پا می‌شود. مهره ۳ و ۴ در بیشتر موارد به درمان غیر جراحی پاسخ مثبت می‌دهد. فیزیوتراپی یکی از درمان‌های رایج مهره ۳ و ۴ دیسک کمر است.
۳.علائم فتق دیسک کمر چیست؟
درد ستون فقرات حین انجام کارهای روزمره از جمله عطسه و سرفه، نشستن و راه رفتن یا رانندگی می‌تواند از علائم اولیه فتق دیسک کمر باشد.