عفونت ستون فقرات که به عنوان عفونت استئوآرتیکولار (Osteoarticular Infection) نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. این نوع عفونت در انواع مختلفی از بافت‌های ستون فقرات به وجود می‌آید، از جمله استخوان‌ها، دیسک‌ها، مفاصل، بافت‌های نرم و عضلات.
عفونت ستون فقرات امکان دارد در همه افراد چه کودک و چه بزرگسال دیده شود. این عارضه می‌تواند به نقاط دیگر بدن نیز سرایت کرده و برای فرد مبتلا خطرآفرین گردد. از این رو مهم است که به محض مشاهده علائم آن راه‌های درمان را در پیش گرفت.
در ادامه‌ی این مقاله از سایت تجهیزات پزشکی شفاکاران با علائم عفونت ستون فقرات و راه‌های تشخیص و درمان آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
عفونت ستون فقرات چیست و به چند دسته تقسیم می‌شود؟
این بیماری عفونت یک یا چند دیسک بین مهره‌ای و یا یک یا چند مهره ستون فقرات است و که باید جدی گرفته شود. زیرا این عفونت می‌توانند به بخش‌های مختلف ستون فقرات از جمله مهره‌ها، دیسک‌ها و بافت‌های اطراف آنها گسترش یابند. این عفونت، سبب ایجاد التهاب در اجزای ستون فقرات شده و معمولا از طریق خون، عمل جراحی، ضربه‌ها، یا انتقال مستقیم از مناطق دیگر بدن به ستون فقرات ایجاد می‌شوند. انواع مختلفی از عفونت‌های ستون فقرات وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- عفونت استیومیلیت مهره‌ای: عفونت نوعی از عفونت است که باکتری‌ها یا دیگر میکروارگانیسم‌ها باعث التهاب و عفونت در استخوان‌ها (مهره‌ها) می‌شوند. این نوع عفونت امکان دارد به وسیله خون به مهره‌ها منتقل یا از طریق عمل جراحی یا آسیب مستقیم به مهره‌ها ایجاد شود. علائم عفونت استئومیلیت مهره‌ای شامل کمر درد شدید در ناحیه مهره‌ها، تب، التهاب، تورم و احساس درد در ناحیه زخم می‌شود. این نوع عفونت منجر به تخریب استخوان‌ها، شکستگی‌ها و اختلال در عملکرد مهره‌ها خواهد شد.
- عفونت دیسک کمر: باعث التهاب و عفونت در دیسک‌های موجود در ستون فقرات کمری می‌شود. دیسک‌ها به عنوان مهاره‌های نرم‌تر موجود در میان مهره‌ها وظیفه حمایت از مهره‌ها، جذب فشار و ایجاد انعطاف را دارند. عفونت در این دیسک‌ها می‌تواند از طریق خون به آنها منتقل یا از طریق انتقال مستقیم از مناطق اطرافی به آنها ایجاد شود.
علائم عفونت دیسک کمر ممکن است شامل درد شدید در ناحیه پشت کمر، تب، التهاب، تورم و احساس درد در منطقه دیسک باشد. این نوع عفونت می‌تواند باعث تغییر در عملکرد دیسک‌ها، تخریب آنها و ایجاد فشار بیشتر بر عصب‌ها شود.
دیگر انواع عفونت در ستون مهره‌ها
- عفونت آبسه اپیدورال نخاعی: در نتیجه ورود میکروارگانیسم‌ها به منطقه‌ای به نام فضای اپیدورال در اطراف نخاع رخ می‌دهد. این فضا مکانی بین غشای داخلی نخاع (غشای پیاکژی) و غشای بیرونی نخاع (غشای اپیدورال) است. عمدتا این نوع عفونت از طریق عمل‌های جراحی، تزریق‌های درمانی (مانند انجام آنالژزی‌های اپیدورال یا اسپاینال) در این منطقه ایجاد می‌شود. علائم عفونت آبسه اپیدورال نخاعی شامل تورم، درد، التهاب، تب، احساس ضعف یا کم‌حسی در اندام‌های تحتانی بدن و تغییر در حالت عمومی باشد.
- آمپیمم یا آبسه ساب دورال نخاعی(Subdural Spinal Abscess) : این عفونت در فضایی بین غشای داخلی و غشای میانی نخاع (Subdural space) رخ می‌دهد. عفونت آبسه ساب‌دورال نخاعی معمولا به دلیل ورود میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌ها یا قارچ‌ها به ناحیه‌های اطراف نخاع ایجاد می‌شود. آبسه ساب‌دورال نخاعی علائمی مانند درد شدید در ناحیه پشت کمر، تب، احساس کم‌حسی یا ضعف، زانو درد و تغییر در حالت عمومی به دنبال دارد.
- عفونت مننژیت: عفونت مغز و نخاع ناشی از التهاب غشاهای محیطی مغز و نخاع به نام مننژیت (Meningitis) نامیده می‌شود. این غشاها به عنوان غشاهای مننژیت معروف هستند و از سه لایه تشکیل شده‌اند: غشای داخلی (پیاکژی)، غشای میانی (آراکنوئید) و غشای بیرونی (پیا مادر). مننژیت می‌تواند به صورت عفونت باکتریایی، ویروسی یا عفونت به عنوان علائم و علائم متفاوتی ایجاد شود.
علائم عفونت را بیشتر بشناسیم
علائم شایع مننژیت تب، سردرد شدید، گردن درد ، سفتی گردن، تهوع و استفراغ، حساسیت به نور، تغییر در وضعیت آگاهی، و علائم اختلالات عصبی مثل تشنج و ضعف عضلات است.
- آبسه طناب نخاعی: آبسه طناب نخاعی یا آبسه اپیدورال نخاعی یک نوع عفونت نادر است که در منطقه اپیدورال فضایی که اطراف طناب نخاع قرار دارد، رخ می‌دهد. طناب نخاع جزء سیستم عصبی مرکزی است و دارای اهمیت زیادی برای انتقال سیگنال‌های عصبی از مغز به سایر اعضای بدن می‌باشد.
عفونت آبسه طناب نخاعی معمولا به دلیل ورود میکروارگانیسم‌ها از طریق تزریق‌های پزشکی (مانند آنالژزی اپیدورال یا اسپاینال) یا عمل‌های جراحی به این منطقه به وجود می‌آید. آبسه طناب نخاعی با درد شدید در ناحیه پشت کمر، سردرد، تب، التهاب و احساس اختلال در حالت اندام‌ها خود را نشان می‌دهد.
عللی که سبب ایجاد عفونت مهره‌های کمر می‌شوند، کدامند؟
عفونت‌های ستون فقرات معمولا به علت ورود میکروارگانیسم‌ها به مناطق مختلف از ستون فقرات ایجاد می‌شوند. این میکروارگانیسم‌ها امکان دارد از طریق خون، عمل جراحی، آسیب، یا تزریق مستقیم از مناطق دیگر بدن به ستون فقرات وارد شوند. علل اصلی بروز عفونت‌های ستون فقرات عبارتند از:
- عمل جراحی: جراحی در ناحیه ستون فقرات می‌تواند مسیر ورود میکروارگانیسم‌ها به داخل بدن را به وجود آورد.
- آسیب یا تروما: آسیب‌ها و ضربه‌ها به ناحیه ستون فقرات می‌توانند مسیر ورود میکروارگانیسم‌ها را فراهم کنند.
- تزریق‌های پزشکی: تزریق‌های مختلفی مانند تزریق‌های درد، آنالژزی اپیدورال یا اسپاینال می‌توانند سبب ایجاد عفونت شوند.
- عفونت‌های دیگر: عفونت‌های مناطق دیگر بدن مانند تب مالت، عفونت ادراری یا عفونت‌های تنفسی می‌توانند سبب انتشار عفونت به ستون فقرات شوند.
- سیستم ایمنی ضعیف: افراد با سیستم ایمنی ضعیفتر به عفونت‌های ستون فقرات حساس‌تر هستند.
- عوامل خطرزای دیگر: عواملی مانند دیابت، افراد مسن، عوامل تغذیه‌ای نامناسب و وضعیت‌های ایمنی ویژه می‌توانند خطر ابتلا به عفونت‌های ستون فقرات را افزایش دهند.
- عامل باکتریایی: بیشترین علت عفونت‌های ستون فقرات از انواع باکتری‌ها ناشی می‌شود. نوعی باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیا کلای از شایع‌ترین موارد ایجاد عفونت در ستون فقرات هستند. عفونت‌های با منشا باکتری التهاب و تخریب بافت‌های مهره، دیسک و بافت‌های اطراف ستون فقرات را به دنبال دارد.
- عامل قارچی: عفونت‌های ستون فقرات به وسیله قارچ‌ها نیز ایجاد می‌شود. این نوع عفونت‌ها در افراد با سیستم ایمنی ضعیفتر معمولاً رخ می‌دهند. قارچ‌های کاندیدا آلبیکنس و آسپرژیلوس از عوامل شایع ایجاد عفونت ستون فقرات هستند.
تشخیص علل ایجاد عفونت و درمان آن به دقت باید توسط پزشک انجام شود. در صورت مشاهده علائم عفونت یا درد و تورم شدید در ناحیه ستون فقرات، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علائم عفونت در ناحیه ستون فقرات چیست؟
علائم عفونت‌های ستون فقرات می‌توانند شامل درد شدید، تب، التهاب، سرفه، و اختلال در حرکت و عملکرد مهره‌ها باشند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق ارائه و درمان مناسب صورت گیرد.
علائم و عوارض عفونت ستون فقرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- درد شدید: درد در منطقه عفونت و حتی در مناطق مجاور احساس می‌شود. درد اغلب هنگام حرکت و فشار به منطقه عفونت شدیدتر خواهد شد.
- تورم و التهاب: تورم، گرمی و قرمزی از نشانه‌های شایع عفونتبه حساب می‌آید. این علائم نشان‌دهنده واکنش التهابی بدن به عفونت هستند.
- تب: افزایش دمای بدن به عنوان پاسخ به عفونت می‌تواند رخ دهد. تب می‌تواند وضعیت فرد را شدید و پیچیده سازد.
- ضعف عضلات: عفونت می‌تواند به ضعف عضلات در ناحیه مورد عفونت منجر گردد.
- کاهش تحمل به فشار: در برخی موارد، فشار بر روی منطقه عفونت می‌تواند باعث کاهش تحمل به فشارها و فعالیت‌های روزانه شود.
- آسیب به استخوان‌ها و دیسک‌ها: عفونت می‌تواند به آسیب استخوان‌ها و دیسک‌ها منتهی گردد و حتی به تخریب و نابودی اجزای ستون فقرات بیانجامد.
در صورت مشاهده هریک از این علائم یا شک در وجود عفونت ستون فقرات، بهتر است به یک پزشک متخصص ارتوپدی یا عفونی مراجعه کنید. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، تشخیص تخصصی و به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است.
تشخیص عفونت ستون فقرات از چه روش‌هایی است؟
تشخیص عفونت ستون فقرات به عنوان یک وضعیت جدی، نیازمند ترکیبی از اطلاعات بالینی، تصویربرداری پزشکی و آزمایش‌های جداگانه است. این تشخیص توسط پزشک تخصصی انجام و مراحل زیر را شامل می‌شود:
- بررسی علائم: پزشک به دقت علائم را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این می‌تواند شامل درد شدید در ناحیه کمر، تب، التهاب، تورم، کم‌آبی، تغییر در حالت عمومی و علائم اختلالات عصبی می‌شود.
- آزمایش‌های خون: التهاب، عفونت و وضعیت کلی سلامتی را نشان می‌دهد.
- تصویربرداری: استفاده از تصویربرداری مانند اسکن MRI یا CT اغلب برای تشخیص عفونت ستون فقرات به کار گرفته می‌شود. این تصاویر می‌توانند تغییرات در مهره‌ها، دیسک‌ها و غشاهای اطرافی را نشان دهند.
- آزمایش مایع نخاعی: در مواردی که شک به وجود عفونت وجود دارد، انجام آزمایش مایع نخاعی (لومبارپونکشن) نیز به عنوان یک گزینه مد نظر گرفته خواهد شد. این آزمایش می‌تواند اطلاعات در مورد نوع عفونت و میکروارگانیسم‌های ممکن را فراهم سازد.
- آزمایش‌های باکتریایی: در صورت شک به عفونت باکتریایی، نمونه‌های تخمک‌گذاری (کشت باکتری) از مناطق عفونت گرفته شده و بررسی می‌شوند.
تشخیص دقیق و درمان عفونت ستون فقرات بستگی به ترکیبی از اطلاعات بالینی و تشخیصی دارد.
درمان عفونت چگونه صورت می‌گیرد؟
درمان عفونت ستون فقرات با توجه به نوع عفونت، شدت آن، وضعیت عمومی بیمار و سایر عوامل متغیر متفاوت خواهد بود. در صورت تشخیص عفونت ستون فقرات، پزشک متخصص برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین خواهد کرد که شامل موارد زیر خواهد شد:
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورتی که عفونت باکتریایی باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل و درمان عفونت تجویز می‌شوند. نوع و مدت زمان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها بستگی به نوع باکتری و شدت عفونت دارد.
- مصرف آنتی‌ویروس‌ها: در صورتی که عفونت ویروسی باشد، آنتی‌ویروس‌ها در درمان استفاده می‌شوند.
- درمان به وسیله‌ی تزریق مستقیم: در برخی موارد، پزشک می‌تواند داروها را مستقیما به منطقه عفونی تزریق تا به طور موثر‌تر به عفونت پاسخ دهد.
- جراحی: در موارد شدیدتر یا در صورت عدم پاسخ به درمان‌های دیگر، جراحی جهت تخلیه عفونت و بهبود وضعیت عفونی انجام می‌شود.
- تسکین درد: در صورتی که درد شدید به همراه عفونت وجود داشته باشد، تسکین درد با مصرف داروها یا روش‌های دیگر توصیه می‌گردد.
- مراقبت‌های تکمیلی: در طول درمان، نیاز به مراقبت‌های تکمیلی مانند استراحت، تغذیه مناسب و مراقبت از ناحیه عفونی نیز حس می۲شود و باید رعایت گردد.
- کمربند پلاتینر: کمربند پلاتینر یکی از فناوری های نو یافته عرصه پزشکی است که برای درمان انواع دردهای کمر می توان از آن استفاده کرد و امروزه طرفداران بسیاری دارد.
همچنین، در صورتی که عفونت برگشت‌پذیر باشد، ممکن است نیاز به پیگیری‌های دوره‌ای داشته تا اطمینان حاصل شود که عفونت به‌طور کامل بهبود یافته است. برای تعیین نوع درمان مناسب، همیشه بهتر است با پزشک مشورت کنید.
سخن پایانی
عفونت ستون فقرات می‌تواند در همه افراد با سنین مختلف رخ دهد. این نوع عفونت باعث التهاب و درد در ستون فقرات و مناطق اطراف آن خواهد شد. اگر دچار این عفونت هستید نکات درمانی وجود دارد که در صورت رعایت می‌توان به سرعت بهبود یابید. استراحت به بدن کمک می‌کند تا با عفونت مبارزه و بهبود پیدا کند.
مصرف مقدار کافی آب به حفظ وضعیت آب و الکترولیت‌های بدن و کمک به بهبود سریع‌تر از عفونت کمک می‌کند. مصرف غذاهای غنی از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد مغذی دیگر به بهبود و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. اگر داروهای معینی تجویز شده است، حتما به توصیه‌های پزشک در مورد مصرف آنها پایبند باشید و داروها را به‌طور کامل و به مدت مشخص مصرف کنید. تلاش کنید تا از عوامل خطری که می‌توانند عفونت را تشدید کنند، جلوگیری کنید. پیگیری منظم برای ارزیابی وضعیت بهبودی و تغییرات عفونت اهمیت بسیار بالایی دارد. اگر علائم جدیدی ظاهر شد، حتماً به پزشک خود گزارش دهید.
سوالات متداول
آیا برای درمان عفونت ستون فقرات آنتی بیوتیک تجویز می‌شود؟
آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است برای درمان عفونت ستون فقرات، با طیف گسترده (Broad-spectrum) نظیر سفتریاکسون، سفتازیدیم یا مروپنم انتخاب و تجویز شوند. همچنین، در صورتی که باکتری‌های خاصی شناخته شده باشند، آنتی‌بیوتیک‌های خاص‌تر مانند وانکومایسین برای عفونت‌های جدی تجویز می‌شوند.به طور کلی نوع آنتی‌بیوتیکی که برای درمان عفونت ستون فقرات تجویز می‌شود، بستگی به نوع عفونت، میکروارگانیسم‌های موجود و حساسیت آنها به داروها دارد. پزشک شما پس از انجام تشخیص دقیق و بررسی معیارهای مختلف، تصمیم به تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب خواهد گرفت.
برای عفونت ستون فقرات چه چیزهایی بخوریم؟
در صورتی که شما یا کسی دیگر عفونت ستون فقرات دارید، تغذیه مناسب و مراقبت از خودتان مهم است تا بدن بهتر بتواند با عفونت مبارزه کند و بهبود یابد. مصرف مواد غذایی با ویتامین‌ها و مواد معدنی که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند، می‌تواند به مبارزه بدن با عفونت کمک کند. این شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، محصولات لبنی، گوشت‌های پروتئینی، غلات کامل و منابع روغنی مثل ماهی و مغزها است.
پروتئین‌ها نیز به بهبود و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند. می‌توانید از منابع پروتئینی مانند گوشت مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات و حبوبات استفاده کنید. همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که به مبارزه با التهاب‌ها و خطرات آسیب‌زایی بدن کمک می‌کنند. میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ، مثل پرتقال، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، بروکلی و اسفناج، منابع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. درنهایت مصرف آب به حفظ وضعیت آب و الکترولیت‌های بدن کمک می‌کند و به بهبود کارکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند. مطمئن شوید که به میزان کافی آب می‌نوشید.
عفونت ستون مهره‌ها در زنان چگونه است؟
عفونت ستون فقرات می‌تواند در هر دو جنس (مرد و زن) رخ دهد. این نوع عفونت باعث التهاب در مناطق مختلف ستون فقرات می‌شود و می‌تواند به علل مختلفی از جمله تروما، جراحی، عوامل خطرزای دیگر یا ورود میکروارگانیسم‌ها به منطقه ستون فقرات ربط داشته باشد. در زنان، همانند مردان، عفونت‌های ستون فقرات می‌توانند به دلیل عمل‌های جراحی در ناحیه پشت کمر، آسیب به ناحیه ستون فقرات (مثلاً در تصادفات) یا ورود میکروارگانیسم‌ها به مناطق عفونت‌پذیر (مانند تزریق‌های پزشکی) ایجاد شوند.