عوارض شکستن قولنج را بیشتر زمانی به یاد می‌آورید که درحال فشرد‌ن انگشتان دست خود بوده‌اید و یکی از نزدیکانتان شما را از این کار برحذر داشـته است. سپس با خود فکر کرده‌اید که این کار ممکن است چه ضرری داشتـه باشد. این اتفاق گاهی به جز انگشتان در مفاصل گردن، کمر یا دستانتان نیز ممکن است رخ داده باشد که با صدای ترق و ترو ق همراه است و گویی عضو مورد نظر آزاد و رها می‌شود. این حالت برای خیلی‌ها به یک عادت روزمره تبدیل شده که بی‌اختیار رخ می‌دهد و چه بسا مایه لذت و سرخوشی است. بی آنکه واقعا در مورد سود و زیان ان چیزی بدانیم. شاید اگر این مقاله از مجله علمی پزشکی شفاکاران را بخوانید، دست از شکستـن قولنج بردارید و مفاصلتان را راحت بگذارید.
چرا به قولنج کمر مبتلا می‌شویم؟
قولنج کمر یا اسپاسم عضلات کمر، انقباض ناگهانی و غیر ارادی عضلات در ناحیه کمر است که می تواند درد شدیدی ایجاد کند دلایل متعددی برای قولنج کمر وجود دارد:
- آرتروز: ساییدگی غضروف مفصلی می‌تواند منجر به ایجاد صدا در مفاصل شود.
- اسپوندیلوز: این بیماری با رشد استخوان‌های اضافی در ستون فقرات همراه است که باعث ایجاد صدا در مفاصل خواهد شد.
- فتق دیسک: بیرون زدگی دیسک بین مهره‌ها امکان ایجاد صدا در مفاصل را افزایش می‌دهد.
- خشکی مفاصل: کمبود مایع مفصلی می‌تواند باعث ایجاد صدا در مفاصل گردد.
- ضعف عضلات: عضلات ضعیف که نمی‌توانند به طور کامل از مفاصل حمایت کنند، سبب سر و صدا در مفاصل کمر می‌شوند.
- کشیدگی عضلات: بلند کردن اجسام سنگین، حرکات ناگهانی و خم شدن بیش از حد می‌تواند باعث کشیدگی عضلات کمر و قولنج شود.
- کم آبی بدن: کمبود آب تعادل الکترولیت‌ها را در بدن مختل خواهد کرد که به انقباض عضلات منجر می‌گردد.
- فشار عصبی: استرس و اضطراب باعث تنش عضلانی و قولنج می‌شود.
- خستگی عضلات: فعالیت‌های ورزشی سنگین و عدم استراحت کافی می تواند منجر به خستگی عضلات و قولنج شود.
- وضعیت نامناسب بدن: نشستن یا ایستادن به مدت طولانی با قوز کمر فشار مضاعفی بر عضلات کمر وارد می‌کند و خطر قولنج را افزایش خواهد داد.
- مشکلات اسکلتی عضلانی: برخی از بیماری‌ها مانند آرتروز، دیسک کمر و اسکولیوز خطر قولنج کمر را افزایش می‌دهند.
در بیشتر موارد، قولنج کمر خطرناک نیست. با این حال، اگر قولنج کمر با علائم دیگری مانند درد، تورم یا بی‌حسی همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: خرید زانوبند زاپیامکس از نمایندگی رسمی در ایران همراه با ارسال رایگان به سراسر کشور
صداها ازکجا می‌آیند؟ ترق و تروق‌هایی که گاهی روی اعصابند
این صداها که همراه با شکستـن قولنج ایجاد می‌شود حاصل ترکیدن نیتروژن است.اما چگونه؟ مفاصل به وسیله کپسول‌هایی به نام کپسول مفصلی احاطه شدهاند. درون این کپسول‌های مفصلی مایعی وجود دارد که حاوی مواد معدنی و گازهای اکسیژن، نیتروژن و دی اکسید کربن است. همین مایع موجود در کپسول است که حرکت استخوان‌ها را روی هم آسان می‌کند. وقتی فعالیت ناحیه‌ای از بدن افزایش می‌یابد حجم مفصل آن ناحیه بیشتر خواهد شد و فشار مایع کم می‌شود. این فعل و انفعالات سبب تولید حباب نیتروژن یا گازهای دیگر می‌شود که در واقع گاز درون مایع است که به صورت حباب خارج شده است. با شکستـن قولنج، شما این حباب ها را می‌شکنید. این حباب ها البته در کار عادی کپسول های مفصلی خلل ایجاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: قرص تیزانیدین برای دیسک کمر؛ چگونه خیلی زود عضلات ملتهب را آرام کنیم
بهترین روش‌های درمان قولنج کمر چیست؟
بهترین روش درمان قولنج کمر به علت و شدت آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، قولنج کمر با روش‌های ساده‌ای مانند استراحت، ماساژ و استفاده از کمپرس گرم یا سرد قابل درمان است. در اینجا برخی از روش های درمان قولنج کمر را معرفی می کنیم:
درمان‌های خانگی قولنج کمر
برای رهایی از قولنج کمر، اغلب بهره‌مندی از روش‌های ساده و خانگی کارساز است. از بهترین روش‌ها درمان قولنج کمر در خانه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- استراحت: تا زمانی که درد قولنج کمر از بین نرفته است، از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
- ماساژ: ماساژ عضلات کمر به تسکین درد و اسپاسم عضلات کمک می‌کند.
- استفاده از کمپرس گرم یا سرد: استفاده از کمپرس گرم یا سرد سبب تسکین درد و اسپاسم عضلات خواهد شد.
- حمام آب گرم: حمام آب گرم باعث شل شدن عضلات و تسکین درد می‌شود.
- کشش عضلات: انجام حرکات کششی ملایم می‌تواند به افزایش انعطاف پذیری عضلات و کاهش خطر قولنج کمک کند.
- مصرف داروهای مسکن بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن از درد قولنج می‌کاهند.
- حفظ وزن سالم: اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر مفاصل ستون فقرات وارد کند و خطر قولنج کمر را افزایش دهد.
بهترین درمان‌های پزشکی قولنج کمر
برای درمان قولنج کمر، می‌توان از روش‌های پزشکی نیز بهره برد؛ به عنوان مثال مصرف برخی از داروها، تزریق دارو و یا عمل جراحی! در ادامه به معرفی بهترین روش‌های درمانی پزشکی برای قولنج کمر خواهیم پرداخت:
- داروهای تجویزی: در صورت شدید بودن درد یا عدم پاسخگویی به درمان‌های خانگی، پزشک ممکن است داروهای تجویزی مانند شل کننده‌های عضلانی یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی به تقویت عضلات کمر، افزایش انعطاف پذیری و کاهش خطر قولنج کمک خواهد کرد.
- تزریق: در برخی موارد، پزشک تزریق استروئید یا بوتاکس را برای تسکین درد تجویز می‌نماید.
- جراحی: در موارد نادر، ممکن است برای درمان مشکلات اسکلتی عضلانی که باعث قولنج کمر می‌شوند، نیاز به جراحی باشد.
- ورزش منظم: ورزش باعث تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری بدن می‌شود، که همین امر به کاهش قولنج کمر می‌انجامد.
- حرکات کششی: انجام حرکات کششی روزانه می‌تواند به افزایش انعطاف‌پذیری بدن و کاهش قولنج کمر کمک نماید.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست امکان دارد تمرینات ورزشی خاصی را برای تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری بدن به شما آموزش دهد.
خطرناک یا بی‌خطر؛ در باره میزان عوارض شکستن قولنج
اگرچه قولنج در گذشته به عنوان یک بیماری خطرناک دستگاه گوارش شناخته می‌شد، اما امروزه دیگر با پیشرفت علم خطری در میان نیست. اگرچه ممکن است قولنج مفاصل گاهی با درد و ناراحتی همراه باشد. بیشتر تحقیقات نشان داده است که شکستـن قولنج در برخی نواحی موجب ایجاد آرتروز خفیف خواهد شد. اما در کل، دلیل محکمی بر خطرناک بودن شکستن قولنج به ویژه در ناحیه کمر و پا وجود ندارد. ولی ممکن است وارد کردن فشار به محل مفاصل باعث آسیب به رگ‌های خونی شود و مشکلات دیگری پدید آورد.
بیشتر بخوانید: قرص ضد التهاب دیسک کمر؛ ۶ داروی رایج برای درد کمر و پلاتینر
فواید شکستن قولنج: رهایی از تنش یا خطری پنهان؟
شکستن قولنج، عملی رایج برای رهایی از تنش و صداهای ناخوشایند مفاصل است. اما آیا این کار فواید دیگری نیز دارد یا خطراتی را به همراه خواهد داشت؟ در ادامه این مطلب، به بررسی فواید و مضرات احتمالی شکستن قولنج در نواحی مختلف بدن می‌پردازیم.
- کاهش موقتی درد و تنش: شکستن قولنج با آزادسازی گازهای موجود در مفاصل، فشار داخل مفصلی را به طور موقت کاهش می‌دهد و می‌تواند به تسکین درد و تنش عضلات کمک کند.
- افزایش دامنه حرکتی: در برخی موارد، شکستن قولنج به افزایش موقتی دامنه حرکتی مفصل منجر خواهد شد.
- احساس رضایت: صدای ترکیدن مفاصل می‌تواند حس رضایت و رهایی از تنش را در فرد ایجاد کند.
عوارض شکستن قولنج گردن، خطرناک و آرامش بخش
مانند آنچه در بخش های پیش درباره عوارض شکستن قولنج گفتـه شد، ایجاد صدا هنگام شکستـن قولنج ناحیه گردن به خاطر خروج گاز، حرکت تاندون‌های گردنی یا آرتروز است. شکستـن قولنج گردن به صورت شخصی، کاری بسیار پر خطر است و ممکن است باعث آسیب‌های جدی شود. تا آنجا که برخی برای شکاند‌ن قولنج گردنشان به فیزیوتراپیست مراجعه می کنند. البته برخی فیزیوتراپیست‌ها می‌گویند که عوارض و خطر شکستـن قولنج گردن خیلی بیشتر از فایده آن است و ممکن است با این عوارض همراه باشد:
- لخته شدن خون: گاهی فشار به رگ‌ها باعث ایجاد لخته خونی خواهد شد که روند رساند‌ن اکسیژن به مغز را دچار اختلال خواهد کرد.
- سکته مغزی: شاید این اتقاق خیلی نادر باشد اما احتمالش وجود دارد که در فرایند شکستـن قولنج گردن، سرخرگ مهره ای آسیب ببیند. در جریان این آسیب، انتقال خون به مغز قطع خواهد شد و سکته مغزی رخ خواهد داد.
- آرتروز: ضعیف شدن بافت انتهایی استخوان در پی تکرار شکستـن قولنج، اتفاق محتملی است که مفاصل گردن را تهدید می‌کند.
البته در پی شکستـن قولنج زیر نظر متخصص ماساژ شما نتایج مطلوبی را نیز احساس خواهید کرد. بسیاری از افراد امروزه درد گردن، میگرن، درد مفصل گردن و برخی دیگر از عارضه‌ها را با همین شکستن قولنج در فیزیوتراپی‌ها کنترل می‌کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین پماد برای ورم زانو کدام است؟
شکستن قولنج کمر کار هرکسی نیست
یکی از عوارض شایع شکستـن قولنج کمر، سستی رباط‌ها و بی‌ثباتی مفاصل است. مثلا از آنجا که بین مهره‌های c1 وc2 هیچ دیسکی وجود ندارد و تنها رباط‌ها هستند که این مهره‌ها را نگه داشته‌اند، فشار به این نواحی سبب آسیب جدی خواهد شد. البته نباید از رباط‌های کپسولی موجود در ستون فقرات غافل شد. مفاصل کپسولی بند مفاصل را در جای خود محکم نگه داشـته‌اند که اگر در جریان شکستـن قولنج بیش از حد کشیـده شوند دچار آسیب جدی خواهند شد.
بیشتر بدانید: بهترین ورزش برای آرتروز زانو و درمان درد آرتروز با زاپیامکس
شکستـن قولنج انگشتان؛ عادتی که باید کنترل شود
تحقیقات پزشکان سویسی که نتیجه آن در یک مجله پزشکی منتشر شده نشان می‌دهد که هیچ مدرکی دال بر خطرناک بودن شکستن قولنج انگشتان وجود ندارد. همینطور نظریات رایج درباره بزرگتر شدن انگشتان در اثر شکستـن قولنج انگشتان از هیچ مبنای علمی برخوردار نیست. خوب هر روز تعداد بسیاری از افراد دورو برمان انگشتان خود را به اصطلاح می شکنند. این کار گاهی به سبب احساس خوشایند‍ی است که به آن ها دست می‌دهد. گاهی هم افراد هنگام عصبانی شدن یا استرس به شکستن قولنج انگشتانشان اقدام می‌کنند. اگر شکستـن قولنج انگشتان با درد همراه باشد یا پس از مدتی نشانه‌هایی از تورم در مفصل مشاهده شود احتمالا باید موضوع دیگری در میان باشد و از بیماری دیگری حکایت داشته باشد.
بیشتر بدانید: سلکوکسیب و کمردرد دو یار جدانشدنی؛ درمان علائم ۵ بیماری
جایگزین‌هایی برای عوارض شکستن قولنج مفاصل بدن
حقیقت این است که وارد آورد‌‌ن فشار روی مفصل‌های نواحی مختلف بدن یک ریسک است. چون ممکن است بدون در نظر گرفتـن نکات ایمنی انجام شود و شما را دچار مشکل کند. حتی با وجود فیلم آموزش شکستـن قولنج در فضای مجازی بازهم احتمالا شما نمی‌توانید این کار را درست انجام دهید. پس بهتر است به فکر روش‌های جایگزین باشید. یکی از نخستین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که وقتی احساس کردید قولنج مفصلی نیاز به شکستـن دارد خودتان را به کار دیگری مشغول کنید و قید شکستـن قولنج را بزنید.
البته ورزش منظم و درست هم شما را از شکستـن قولنج بی‌نیاز خواهد کرد. مهمترین مسئله این است که به اندازه کافی آب بنوشید تا اسپاسم ناشی از کمبود آب به سراغتان نیاید. کمبود برخی ویتامین ها هم ممکن است باعث ایجاد قولنج شود که با مصرف مستمر ویتامین‌ها این مشکل برطرف خواهد شد. امید که با مطالعه این مقاله، مفاصلتان از هرگونه شکستـن قولنج بی‌رویه در امان بمانند.
سوالات متداول در زمینه عوارض شکستـن قولنج
آیا با روش های خانگی هم می‌توان قولنج را برطرف کرد؟
در طب سنتی به اثر بخشی زنجبیل، کنجد، زنیان و ماساژ روغن در برطرف شدن قولنج تاکید شده است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
بعد از شکستـن قولنج اگر در محل احساس سوزن سوزن شدن داشتید یا درد در آن ناحیه آزارتان داد به پزشک مراجعه کنید.
شکستـن قولنج چگونه خطرناک می‌شود؟
تکرار بیش از حد شکستـن قولنج به ویژه در ناحیه ستون فقرات و انگشتان دست بسیار خطرناک خواهد شد.