درمان سیاتیک معمولاً بین ۴ تا ۶ هفته در موارد خفیف و تا چند ماه در موارد شدید طول می‌کشد. اگر علت آن گرفتگی عضله پیریفورمیس یا فتق خفیف دیسک باشد، با فیزیوتراپی و دارو طی چند هفته بهبود می‌یابد. اما در فتق متوسط یا تنگی کانال نخاعی، روند درمان طولانی‌تر و گاهی چند ماهه است.
طول درمان سیاتیک چقدر است؟
پاسخ این سوال به این بستگی دارد که شدت درد سیاتیک چقدر است، چه علتی دارد و درحال دریافت چه درمانی هستند. به‌طورکلی مدت درمان سیاتیک بین ۴ هفته تا ۶ ماه متغیر است؛ هرچه فشار روی عصب بیشتر و آسیب قدیمی‌تر باشد، درمان طولانی‌تر می‌شود.
- سیاتیک خفیف معمولاً با دارو و فیزیوتراپی طی ۴ هفته بهبود کامل پیدا می‌کند؛ اما در فتق دیسک متوسط یا شدید، روند درمان بین ۲ تا ۶ ماه طول می‌کشد.
- شروع زودهنگام درمان، انجام تمرین‌های فیزیوتراپی و کاهش نشستن طولانی باعث می‌شود روند بهبودی دو تا سه برابر سریع‌تر پیش برود.
- اگر بعد از ۶ هفته هیچ بهبودی حس نکردید یا بی‌حسی و ضعف پا دارید، باید حتماً دوباره معاینه و MRI جدید انجام دهید.
جدول زیر با در نظر گرفتن سه عامل مهم شدت، علت و نوع درمان، مدت زمان بهبود درد سیاتیک را مشخص کرده است.
شدت درد سیاتیک
شدت درد سیاتیک در افراد مختلف متفاوت است و بستگی دارد که عصب سیاتیک تا چه اندازه تحت فشار یا التهاب قرار گرفته باشد.
گاهی فقط احساس سنگینی یا تیر کشیدن خفیف در پشت پا وجود دارد، اما در موارد شدید، درد به‌قدری تیز و سوزان است که فرد حتی نمی‌تواند بنشیند یا بخوابد.
بیشتر بدانید: درد سیاتیک چقدر طول می‌کشد؟ آشنایی با سیاتیک
برای ارزیابی شدت درد معمولاً از مقیاس عددی ۰ تا ۱۰ استفاده می‌شود:
۰ تا ۳: درد خفیف – احساس گزگز یا تیرکشیدن گهگاهی؛ معمولاً با استراحت و فیزیوتراپی کنترل می‌شود.
۴ تا ۶: درد متوسط – درد مداوم هنگام نشستن، ایستادن طولانی یا راه رفتن زیاد.
۷ تا ۱۰: درد شدید – درد ناگهانی یا سوزان که به پا تیر می‌کشد، ممکن است همراه با بی‌حسی یا ضعف عضلانی باشد.
اگر شدت درد شما در حد متوسط تا شدید است، بیش از یک هفته ادامه دارد، یا با گزگز، بی‌حسی، ضعف پا یا بی‌اختیاری ادرار همراه شده، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم می‌تواند نشانه فشار زیاد روی عصب یا فتق دیسک پیشرفته باشد.
اما به‌طورکلی می‌توانید برای تشخیص شدت درد خود به علائم زیر توجه کنید:
- اگر درد کمر فقط هنگام حرکت است و در حالت استراحت از بین می‌رود ← احتمالاً خفیف است.
- اگر درد سیاتیک شما، هم در حالت نشسته و هم خوابیده باقی می‌ماند ← احتمالاً متوسط است.
- اگر حتی در زمان استراحت، خواب یا هنگام راه رفتن معمولی هم درد سیاتیک دارید ← درد شدید محسوب می‌شود.
در نهایت به این نکته توجه کنید که شدت درد لزوماً با شدت آسیب یکی نیست.
گاهی فرد درد کمی دارد ولی فشار روی عصب زیاد است و بالعکس. فقط بررسی پزشک (مثلاً از طریق انجام MRI) می‌تواند میزان واقعی فشار روی عصب سیاتیک را مشخص کند.
علت درد سیاتیک
درد سیاتیک معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که یکی از ریشه‌های عصبی کمر در مسیر خروج از ستون فقرات تحت فشار یا التهاب قرار بگیرد. شایع‌ترین علت فشار روی عصب سیاتیک، مشکلات ستون فقرات به‌ویژه بیرون‌زدگی دیسک کمر است.
علل درد سیاتیک به ترتیب شیوع به این ترتیب هستند:
فتق یا بیرون‌زدگی دیسک کمری: تیرکشیدن پا و درد بیشتر هنگام نشستن یا عطسه.
تنگی کانال نخاعی: سنگینی پاها در راه رفتن، بهبود با خم‌شدن به جلو.
سندرم پیریفورمیس: درد در باسن که با نشستن طولانی تشدید می‌شود.
لغزندگی مهره‌ها (اسپوندیلولیستزیس): درد با قوس‌دادن کمر یا ایستادن زیاد.
آرتروز و خار استخوانی: درد مزمن با خشکی صبحگاهی.
بارداری یا تغییرات لگنی: فشار فیزیولوژیک روی عصب سیاتیک.
درمان درد سیاتیک
درمان سیاتیک ترکیبی از استراحت کوتاه‌مدت، فیزیوتراپی، دارو و در موارد خاص، تزریق یا جراحی است. استراحت به‌تنهایی درمان اصلی نیست، اما در روزهای اول به کاهش التهاب کمک می‌کند.
در بیشتر موارد درد سیاتیک، ادامه درمان معمولاً با فیزیوتراپی و اصلاح حرکات بدن انجام می‌شود و مدت بهبود سیاتیک، در نهایت به شدت آسیب، علت زمینه‌ای آن و شرایط جسمانی فرد بستگی دارد.
طول درمان سیاتیک بر اساس نوع درمان
داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده عضلات: شروع اثر در چند روز اول و کاهش درد طی ۱ تا ۲ هفته.
فیزیوتراپی و تمرین‌های کششی: اصلی‌ترین درمان؛ معمولاً پس از ۴ تا ۶ هفته بهبود واضح دیده می‌شود و ممکن است تا ۳ ماه ادامه یابد.
تزریق اپیدورال یا داروی ضدالتهاب موضعی: در موارد درد متوسط تا شدید، کاهش درد طی چند روز تا دو هفته آغاز می‌شود.
درمان‌های خانگی (گرما، سرما، ماساژ، اصلاح وضعیت بدن): کمک‌کننده در مراحل خفیف، معمولاً در ۱ تا ۲ هفته باعث بهبود نسبی می‌شود.
جراحی دیسک یا تنگی کانال نخاعی: فقط در موارد شدید؛ بهبود کامل ممکن است ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.
بیشتر بدانید: قوی‌ترین قرص برای درد سیاتیک کدام است؟
۳ توصیه برای کاهش طول درمان سیاتیک
پاسخ به این سوال که درمان سیاتیک چقدر طول می‌کشد به نوع درمان و شدت فشار روی عصب سیاتیک بستگی دارد؛ با این حال روش‌های ساده‌ای هم در دسترس هستند تا به شما در کاهش طول درمان سیاتیک تا حدودی کمک کنند.
در ادامه با سه مورد از اصلی‌ترین روش‌ها آشنا می‌شویم.
۱. کمربند پلاتینر
کمربند پلاتینر، یک کمربند طبی جدید است که به‌عنوان یک روش درمانی مکمل، می‌تواند بر کاهش مدت درمان سیاتیک اثر بگذارد چون هم‌زمان چند مکانیسم اصلی درد را هدف می‌گیرد.
این کمربند با استفاده از سه فناوری اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس می‌تواند یک گرمای عمقی در بافت کمر ایجاد کند و باعث بهبود گرفتگی عضلات کمر (یکی از علائم شایع سیاتیک)، کاهش التهاب عصب و در نهایت تسکین درد سیاتیک شود.
البته قبل از استفاده از پلاتینر بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و درمان‌های اصلی را متوقف نکنید.
مهم: تهیه کمربند پلاتینر اصل بسیار مهم است چون باعث می‌شود عوارض کمربند پلاتینر تقریبا به صفر برسد. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود آن را فقط از وبسایت‌های نمایندگی معتبر کمربند پلاتینر تهیه کنید.
۲. تمرینات کششی روزانه
بیشترین تأخیر در درمان سیاتیک زمانی رخ می‌دهد که بیمار به دلیل ترس از درد، تحرک خود را کاهش می‌دهد یا به استراحت مطلق روی می‌آورد.
اما بر اساس مطالعات در زمینه فیزیوتراپی سیاتیک، انجام تمرین‌های ساده مانند تمرین پل باسن و کشش عضله پیریفورمیس اگر با مشورت فیزیوتراپیست و به‌درستی انجام شود می‌تواند باعث کاهش فشار روی عصب و بازگشت انعطاف‌پذیری عضلات کمر شود.
حرکات کششی روزانه (حدود ۲۰ دقیقه) حتی در خانه، می‌توانند سرعت بهبود را گاهی تا دو برابر افزایش دهد و از چسبندگی عصب و عود مجدد درد جلوگیری کنند.
۳. اصلاح وضعیت بدن
در کنار انجام تمرینات ورزشی سبک و استفاده از کمربند پلاتینر، اصلاح وضعیت بدن هنگام نششستن، ایستادن و خوابیدن هم نقش مهمی در کاهش طول درمان سیاتیک دارد.
بهترین حالت برای خوابیدن با سیاتیک، خوابیدن به پهلو با بالش بین زانوها و استفاده از پشتی طبی در زمان نشستن است.
برای نشستن، بهتر است روی صندلی با پشتی صاف بنشینید، کف پاها کاملاً روی زمین باشد و از خم شدن به جلو یا انداختن وزن بدن روی یک سمت پرهیز کنید.
برای ایستادن، وزن بدن را بین دو پا به‌طور مساوی پخش کنید، زانوها را کمی خم نگه دارید و از قوز کردن یا ایستادن طولانی در یک وضعیت ثابت خودداری کنید.
این تغییرات ساده باعث کاهش التهاب، بهبود خون‌رسانی و جلوگیری از فشردگی مداوم عصب می‌شوند.
آیا سیاتیک به‌طور کامل درمان می‌شود؟
در بیشتر افراد، سیاتیک به‌طور کامل قابل درمان است، به‌ویژه اگر علت آن فتق خفیف دیسک یا التهاب موقتی عصب باشد.
اما در برخی از افراد، به‌ویژه کسانی که بیرون‌زدگی مزمن دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی یا اضافه‌وزن بالا دارند، ممکن است درد و علائم سیاتیک به‌صورت دوره‌ای برگردد یا به شکل درد خفیف و گه‌گاه باقی بماند.
در این شرایط، درمان کامل به معنی «رفع علائم و پیشگیری از عود» است، نه لزوماً بازگشت عصب به حالت اولیه و ترمیم کامل آن.
سوالات متداول
درد سیاتیک خودبه‌خود خوب می‌شود؟
در موارد خفیف ممکن است طی چند هفته خودبه‌خود کاهش پیدا کند، اما بیشتر مواقع نیاز به درمان دارویی و فیزیوتراپی دارد.
چرا با وجود گذشت چند ماه از درمان، هنوز گاهی درد سیاتیک برمی‌گردد؟
به‌دلیل ضعف عضلات کمر یا رعایت نکردن وضعیت درست نشستن و ایستادن، فشار روی عصب دوباره ایجاد می‌شود.
بعد از چند روز درمان باید انتظار کاهش درد سیاتیک را داشته باشم؟
در بیشتر بیماران از هفته اول شدت درد کمتر می‌شود و پس از ۲ تا ۴ هفته بهبود محسوس احساس می‌شود.
طول درمان سیاتیک در جوانان کوتاه‌تر از افراد مسن است؟
بله، چون توان ترمیم عضلات و اعصاب در سنین پایین‌تر بیشتر است و پاسخ به فیزیوتراپی سریع‌تر دیده می‌شود.
خوابیدن زیاد یا استراحت طولانی، سیاتیک را درمان می‌کند؟
خیر، استراحت طولانی باعث ضعف عضلات و کندتر شدن روند بهبودی می‌شود.
آیا مصرف مکمل‌ها یا ویتامین‌ها می‌تواند روند ترمیم عصب سیاتیک را تسریع کند؟
بله، ویتامین‌های گروه B، منیزیم و ویتامین D می‌توانند تا حدی و در بلندمدت در بازسازی عصب و کاهش التهاب مؤثر باشند.