آمپول لیدوکائین کاربردهای پزشکی گوناگونی دارد، از بیحسی هنگام انجام جراحیهای کوچک روی پوست یا دندان تا تسکین دردهای مفصلی مثل آرتروز زانو یا کمردرد سیاتیکی. این دارو با مسدود کردن سیگنالهای عصبی در ناحیه تزریق، درد را کاهش میدهد. بسته به نوع درمان، آمپول لیدوکائین برای تسکین دردهای شدید و نیاز به بیحسی فوری مناسب است، در حالی که برای دردهای سطحیتر، ژل لیدوکائین گزینه بهتری میتواند باشد.
آمپول لیدوکائین چیست و چه کار میکند؟
آمپول لیدوکائین یک داروی بیحسی موضعی است که به طور معمول برای کاهش درد و بیحس کردن نواحی خاص بدن استفاده میشود. این دارو درون عضلات یا پوست تزریق میشود و باعث مسدود شدن سیگنالهای درد در ناحیه میشود.
لیدوکائین به صورت شیمیایی از گروهی از داروها به نام “آنیستتیکهای موضعی” است که در واقع کارشان این است که جریان طبیعی سیگنالهای عصبی را مختل کنند. وقتی این دارو وارد بدن میشود، در ناحیه تزریق با تاثیر بر اعصاب، پیامهای درد به مغز را متوقف میکند. این یعنی شما در ناحیهای که دارو تزریق شده، احساس درد نمیکنید.
این آمپول معمولاً در دوزهای مختلف و برای انواع مختلف درمانهای پزشکی مانند دندانپزشکی، جراحیهای کوچک، درمان دردهای عصبی، و تسکین دردهای شدید استفاده میشود.
مطالعه بیشتر: بهترین آمپول برای کمردرد چیست؟
آیا آمپول لیدوکائین درد دارد؟
بسیاری از افراد قبل از تزریق لیدوکائین نگران هستند که تزریق این آمپول با درد زیادی همراه باشد. در اینجا مرحله مرحله به شما میگوییم که بعد از تزریق آمپول لیدوکائین چه حسی خواهید داشت و بیحسی چه زمانی شروع میشود.
- لحظه تزریق: بله، خود تزریق درد دارد، اما نه یک درد شدید یا طولانی. این حس مانند هر تزریق دیگری، یک سوزش اولیه و خفیف است که در چند ثانیه اول تزریق به سرعت تمام میشود.
- شروع تغییر حس: درست بعد از سوزش اولیه، ممکن است کمی احساس گزگز، مورمور شدن یا سوزنسوزن شدن در ناحیه تزریق (مانند لثه، لب یا انگشت) داشته باشید.
- احساس نهایی: در نهایت، ناحیه بیحس شده به تدریج سنگین و متورم به نظر میرسد، در حالی که در واقعیت اینطور نیست. شما دیگر درد را احساس نمیکنید، اما ممکن است همچنان کمی فشار یا لمس را متوجه شوید.
- زمان بیحسی کامل: بسته به دوز و محل تزریق، معمولاً تنها چند دقیقه (حدود ۲ تا ۵ دقیقه) طول میکشد تا بیحسی کامل شود و کار اصلی آغاز شود.
آمپول لیدوکائین چه مواقعی تزریق میشود؟
تسکیندهندگی آمپول لیدوکائین و ایمن بودن آن باعث شده که در موقعیتهای پزشکی متنوعی کاربرد داشته باشد. در ادامه با تمام این کاربردها به زبان ساده آشنا میشویم.
جراحیهای کوچک و بیحسی موضعی
آمپول لیدوکائین در جراحیهای کوچک مثل بخیه زدن زخمها یا برداشتن خالها برای بیحس کردن ناحیه مورد نظر استفاده میشود. این تزریق کمک میکند تا در طول عمل بیمار هیچ دردی احساس نکند.
وقتی لیدوکائین به ناحیه مشخصی تزریق میشود، باعث مسدود شدن سیگنالهای درد در آن ناحیه میشود و فرد بدون احساس درد میتواند روند درمان را تحمل کند. هدف از تزریق لیدوکائین در این نوع جراحیها، جلوگیری از احساس درد و فراهم کردن یک تجربه درمانی راحتتر برای بیمار است.
دندانپزشکی
در دندانپزشکی، آمپول لیدوکائین برای بیحس کردن ناحیه دندانها و لثهها استفاده میشود تا بیمار در طول درمانهای دندانپزشکی احساس درد نکند. زمانی که دندانپزشک قصد کشیدن دندان، پر کردن آن یا انجام درمانهای مشابه را دارد، لیدوکائین به لثه یا بافت اطراف دندان تزریق میشود تا ناحیه درمان بیحس شود.
این بیحسی معمولا بین ۱ تا ۳ ساعت باقی میماند و فقط برای کاهش اضطراب در طول انجام عملیات دندانپزشکی استفاده میشود.
درمان دردهای مزمن موضعی
در صورت وجود درد مزمن و طولانیمدت در نواحی مختلف بدن، مانند دردهای عضلانی یا مفصلی که با درمانهای دیگر تسکین پیدا نمیکند، لیدوکائین میتواند بهعنوان یک داروی بیحسی موضعی تزریق شود.
در این موارد، هدف از تزریق لیدوکائین مسدود کردن موقت سیگنالهای درد در ناحیه مورد نظر است تا بیمار درد کمتری احساس کند. اما اثر آرامبخشی این تزریق معمولاً موقتی است و ممکن است تنها چند ساعت تا یک روز دوام داشته باشد.
بنابراین، این تزریق معمولاً بهعنوان یک راهحل موقت برای کاهش درد استفاده میشود و برای مدیریت دردهای مزمن ممکن است نیاز به تزریقهای متعدد یا درمانهای تکمیلی است.
مطالعه بیشتر: آمپول ضدالتهاب موثر برای دیسک کمر
درمان مشکلات مفصلی
آمپول لیدوکائین میتواند برای درمان دردهای مفصلی مانند درد در زانو، شانه یا آرنج هم استفاده شود. زمانی که فرد به دلیل التهاب یا آسیب در مفصل دچار درد شدید است، لیدوکائین بهعنوان یک داروی آرامبخش و تسکیندهنده به ناحیه مفصل تزریق میشود.
هدف از این تزریق درون مفصلی، به کاهش التهاب و کمک به انجام تمرینات فیزیوتراپی یا بازگشت عملکرد طبیعی مفصل است؛ به همین دلیل معمولاً در کنار درمانهای دیگر مانند استفاده از داروهای خوراکی، فیزیوتراپی و بستن زانوبند طبی به ویژه زاپیامکس استفاده میشود. تفاوت زانوبند زاپیامکس با سایر زانوبندهای طبی این است که از سه فناوری امواج فراصوت، فروسوت، و میدانهای مغناطیسی در آن استفاده میشود و به همین دلیلی در کاهش التهاب و تسکین زانودرد موثر است.
مطالعه بیشتر: نظرات درباره زانو بند زاپیامکس
تسکین دردهای عصبی
در مواقعی که فرد درگیر کمر درد ناشی از مشکلات عصبی مانند سیاتیک یا نوروپاتی باشد هم لیدوکائین میتواند برای تسکین این نوع دردها به کار رود. در این حالت، لیدوکائین بهطور مستقیم به ناحیهای که عصب دچار التهاب یا آسیب شده تزریق میشود.
این تزریق کمک میکند تا دردهای عصبی که ناشی از فشار یا آسیب به عصبها هستند، کاهش پیدا کند و فرد راحتتر فعالیتهای روزمره خود را انجام دهد. البته مشکلاتی مانند درد کمر، سیاتیک یا حتی آرتروز کمر به تنهایی با آمپول لیدوکائین بهبود پیدا نمیکنند.
یکی از روشهای تکمیلی موثر و جدید، استفاده از کمربند طبی پلاتینر است که به دلیل استفاده از اولتراسوند، مادونقرمز و پالس کلاک میتواند به کاهش التهاب و درد کمر کمک کند. این کمربند باید در مواقع استراحت و نهایتا به مدت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به کمر بسته شود تا تاثیر خود را یک تا هفته بعد به تدریج نشان دهد.
محصول پیشنهادی : کمربند پلاتینر
نحوه تزریق آمپول لیدوکائین
داروی لیدوکائین را به شیوههای گوناگونی میتوان تزریق کرد که براساس کاربردی که دارد، پزشک متناسبترین نحوه تزریق را برای این آمپول انتخاب میکند.
- تزریق عضلانی: جراحیهای جزئی یا درمانهای کوتاهمدت که نیاز به بیحسی موضعی دارند، از تزریق عضلانی استفاده میشود.
- تزریق زیرپوستی: در درمان دندان درد یا مشکلات پوستی از این روش استفاده میشود.
- تزریق درونمفصلی: برای تسکین دردهای ارتوپدی در مفاصل مثل زانو، شانه، یا آرنج از این شیوه تزریق آمپول لیدوکائین استفاده میشود.
- تزریق داخلعصبی: برای درمان دردهای ناشی از مشکلات عصبی مانند دردهای سیاتیک یا نورالژی این شیوه انتخاب میشود.
- تزریق داخلوریدی: در مواقع اضطراری یا جراحیهای خاص که نیاز به بیحسی فوری یا سراسری است.
راهنمای عملی قبل و بعد از تزریق لیدوکائین
آمپول لیدوکائین نیاز به مراقبت خاصی قبل یا بعد از تزریق ندارد، با این حال این راهنمای عملی ساده به شما کمک میکند تا مطمئن شوید که تزریق بهدرستی انجام میشود و از بروز هرگونه عوارض یا مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
آمادگیهای قبل از تزریق لیدوکائین
- اطلاعرسانی به پزشک: بعضی از افراد به دلیل شرایط ویژهای که دارند، آمپول لیدوکائین نباید برای آنها تزریق شود. در بخش «موارد منع تزریق آمپول لیدوکائین» اطلاعات بیشتر را کسب کنید.
- آمادگیهای روز تزریق: معمولاً نیازی به ناشتا بودن نیست، مگر اینکه پزشک توصیه کند. بنابراین آمادگی خاصی در روز تزریق نیاز نیست.
مراقبتهای پس از تزریق لیدوکائین
- مراقبت از ناحیه بیحس: پس از تزریق، بهویژه در دندانپزشکی، از جویدن لب یا گونه که بیحس هستند، خودداری کنید. از خوردن یا نوشیدن مواد داغ که میتواند باعث سوختگی شود هم بهتر است پرهیز کنید.
- مدیریت عوارض خفیف: اگر محل تزریق درد یا تورم داشت، از کمپرس سرد برای کاهش التهاب استفاده کنید. اما در صورت طولانی شدن بیحسی، حتما به پزشک اطلاع دهید.
عوارض آمپول لیدوکائین چیست؟
آمپول لیدوکائین درکل داروی ایمنی است که برای بیحسی موضعی و تسکین درد استفاده میشود و عوارض جدی آن مانند مشکلات قلبی یا تنفسی بسیار نادر است و بیشتر در افراد با بیماریهای زمینهای احتمال بروز دارد. در ادامه به شایعترین عوارض این آمپول اشاره میکنیم.
- درد یا تورم در محل تزریق: ممکن است در ناحیهای که لیدوکائین تزریق شده، کمی درد، قرمزی یا تورم مشاهده شود. این معمولاً پس از مدت کوتاهی از بین میرود.
- سرگیجه یا احساس سبکی سر: بعضی افراد ممکن است بعد از تزریق احساس سرگیجه یا ضعف کنند که معمولاً بهطور موقتی است و با استراحت از بین میرود.
- حالت تهوع: برخی افراد ممکن است احساس تهوع یا حتی گاهی استفراغ کنند که این هم معمولاً موقتی است.
موارد منع تزریق آمپول لیدوکائین
موارد منع تزریق آمپول لیدوکائین شامل شرایط و بیماریهایی هستند که در آنها استفاده از این دارو میتواند خطرناک باشد. این موارد عبارتند از:
- حساسیت به لیدوکائین: اگر فرد به لیدوکائین یا هر نوع داروی بیحسی موضعی دیگر حساسیت داشته باشد، باید از تزریق آن خودداری کند. حساسیت میتواند منجر به واکنشهای آلرژیک شدید مانند کهیر، تورم صورت و گلو، و حتی مشکل در تنفس شود.
- اختلالات شدید قلبی: در افرادی که مشکلات قلبی جدی دارند، مانند نارسایی قلبی شدید، اختلالات ضربان قلب یا بلوکهای قلبی، تزریق لیدوکائین باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
- اختلالات کبدی یا کلیوی شدید: لیدوکائین در کبد و کلیهها متابولیزه و دفع میشود. در افرادی که دچار نارسایی شدید کبدی یا کلیوی هستند، مصرف این دارو باید محدود شده و فقط تحت نظر پزشک انجام شود.
- بیماریهای عصبی: افراد مبتلا به اختلالات عصبی خاص مانند تشنج یا اختلالات مشابه ممکن است در معرض خطر واکنشهای شدید به لیدوکائین قرار گیرند.
- بارداری و شیردهی: اگرچه لیدوکائین بهطور کلی برای استفاده در دوران بارداری ایمن در نظر گرفته میشود، باید تنها با تجویز پزشک و در صورت لزوم استفاده شود. در دوران شیردهی نیز، استفاده از لیدوکائین باید تحت نظر پزشک باشد.
سوالات متداول
اثر آمپول لیدوکائین تا کی باقی میماند؟
اثر بیحسی در جراحی یا دندانپزشکی لیدوکائین معمولاً پس از ۱ تا ۳ ساعت از بین میرود. اما در تسکین دردهای مفصلی و عصبی ممکن است تا ۶ ساعت یا بیشتر دوام داشته باشد.
آیا استفاده از لیدوکائین در بارداری یا شیردهی مجاز است؟
استفاده از لیدوکائین در دوران بارداری یا شیردهی باید تحت نظر پزشک انجام شود. در صورت لزوم، پزشک دوز مناسب را تعیین خواهد کرد.
ژل لیدوکائین بهتر است یا آمپول لیدوکائین؟
ژل لیدوکائین برای دردهای سطحی مناسبتر است، در حالی که آمپول لیدوکائین برای دردهای شدیدتر و نیاز به بیحسی فوری کاربرد دارد.